Ryczałt, jako forma opodatkowania działalności gospodarczej, ale i najmu prywatnego wciąż pozostaje bardzo atrakcyjnym wyborem. Ma on swoje mocne strony. Posiada jednak również i wiele ograniczeń. Dobrze, aby podatnik znał słabsze strony zryczałtowanej formy opodatkowania dla podjęcia efektywniejszej decyzji czy jest on na pewno najkorzystniejszą dla niego formą opodatkowania.
Dlaczego ryczałt?
Jedną z korzystniejszych form opodatkowania przychodów przynajmniej dla niektórych podatników jest ryczałt ewidencjonowany. U niektórych podatników mających niski poziom kosztów a znaczny przychodów umożliwia opłacanie podatku o małej wysokości. Z kolei u podatników zajmujących się m.in. gastronomią czy handlem pozwala na 3% opodatkowanie uzyskiwanych przychodów.
Stawki ryczałtu
Opodatkowanie przychodów ryczałtem, pozwala zastosować stawki podatku na poziomie 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12,5%, 17% i 20%. Oczywiście wysokość stawki, jaką podatnik zastosuje zależy od rodzaju prowadzonej działalności.
Koszy w ryczałcie 0zł
Pokreślenia wymaga jednak fakt, ze stosując ryczałt podatnik nie uwzględni żadnych wydatków dokumentujących poniesienie kosztów firmowych a zatem nie obniży uzyskanego przychodu o te koszty.
Przychody z ryczałtu stanowią odrębne źródło zarobku
Ryczałt stanowi odrębne źródło przychodu a więc nie można łączyć go z innymi źródłami zarobku takimi jak np. umowa o pracę, zlecenie, dzieło czy też z dochodami opodatkowanymi za skalą podatkową czy podatkiem liniowym.
Tryb możliwego rozliczenia rocznego ryczałtu, to wyłącznie indywidualne rozliczenie przychodów opodatkowanych ryczałtem. Wykluczone jest, więc wspólne rozliczenie przychodów z małżonkiem lub jako osoby samotnie wychowującej dziecko.
W rozliczeniu rocznym ryczałtem nie będzie przysługiwać również odliczenie wielu ulg jak ma to zastosowanie przy rozliczeniu na zasadach ogólnych. Ulgi, jakie przewidziano do odliczenia dla ryczałtowców to ulga abolicyjna, internetowa, rehabilitacyjna, na zakup nowych technologii a także przekazane darowizny na cele krwiodawstwa, pożytku publicznego, kultu religijnego oraz charytatywno-opiekuńcze na rzecz kościołów i związków wyznaniowych.
Oprócz tego kwotę przychodu podatnik może obniżyć o zapłacone składki ubezpieczenia społecznego a zryczałtowany podatek o obniżoną i uiszczoną składkę zdrowotną. Zapłata składek dotyczy okresu (miesiąca), za który jest obliczany zryczałtowany podatek dochodowy.
Kto w ogóle może skorzystać z ryczałtu
Z opodatkowania ryczałtem mogą skorzystać podatnicy, których przychody nie zostały ustawowo wyłączone z tej możliwości w ramach:
- prowadzonej działalności gospodarczej,
- najmu prywatnego,
- zarobków osób duchownych,
- przychodów ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy
Podstawowe ograniczenie ryczałtu w postaci limitu kwoty przychodów
Podatnicy, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą i opodatkowują swoje przychody ryczałtem ewidencjonowanym, muszą pamiętać, że jeżeli w 2019r. przekroczą sumę przychodów opodatkowanych ryczałtem w kwocie 250.000 euro (1.069.875 zł), wówczas utracą prawo do stosowania tej formy opodatkowania.
Ten sam limit kwotowy dotyczy podatników prowadzących działalność w postaci spółek osób fizycznych tzn. cywilnej albo jawnej jednak warunek wielkości przychodów dotyczy sumy przychodów uzyskanych przez wszystkich wspólników.
Ograniczenie kwotowe przychodów dla rozliczenia kwartalnego w ryczałcie
Jak się okazuje podatnicy, którzy stosują ryczałt, jako formę opodatkowania swoich przychodów, mają możliwość wyboru kwartalnego rozliczenia a więc opłacać podatek raz na 3 miesiące, jednak pod warunkiem nieprzekroczenia w roku ubiegłym, czyli w 2018r. łącznej sumy przychodów w wysokości 25.000 euro (106.987,50zł).
Dotyczy to zarówno jednoosobowych działalności jak i sumy przychodów wspólników spółek osobowych takich jak cywilna bądź jawna.
Zmiana działalności niekorzystna dla kontynuacji ryczałtu
W art. 8 ust. 1 pkt 5 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym prawodawca podkreśla, że podatnik, który w danym roku kalendarzowym dokonuje zmiany formy wykonywanej działalności z działalności prowadzonej:
- samodzielnie na działalność spółki wraz z małżonkiem,
- w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,
- samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka
– nie będzie mógł skorzystać z ryczałtu (w danym roku podatkowym), jako formy opodatkowania uzyskiwanych przychodów uwzględniając jednocześnie fakt, że przed zmianą formy działalności jeden z małżonków bądź oboje podlegali skali podatkowej.
Świadczenie pracy na rzecz byłego pracodawcy
Bardzo ważną kwestią w aspekcie ograniczeń ryczałtu, wymagającą szczególnego podkreślenia jest sytuacja, w której podatnik prowadzący jednoosobową działalność albo działalność w formie spółki opodatkowaną ryczałtem uzyska z niej przychody ze sprzedaży towarów, wyrobów, usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik:
- wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub
- wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym
– w ramach stosunku pracy, wówczas podatnik ten traci w danym roku podatkowym prawo do opodatkowania ryczałtem prowadzonej działalności.
Utrata prawa nastąpi w tym przypadku od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego a forma opodatkowania, jaką będzie musiał stosować podatnik dla tego okresu to zasady ogólne.
Rodzaje działalności wykluczone z możliwości opodatkowania ryczałtem
Opodatkowania uzyskiwanych przychodów ryczałtem ewidencjonowanym nie można zastosować, jeżeli podatnik wybrał formę opodatkowania w postaci karty podatkowej albo uzyskuje przychody zwolnione z podatku dochodowego.
Ponadto, jeżeli podatnik uzyskał w danym roku przychód, choć z jednej z poniższych rodzajów czynności (i jednocześnie nie uzyskał przychodu z tych czynności w roku ubiegłym) traci w danym roku podatkowym prawo do opodatkowania ryczałtem z dniem uzyskania pierwszego przychodu z tych rodzajów działalności. Począwszy od tego dnia podatnik opłaca zaliczki na podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
Na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 3-4 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ryczałtu nie zastosuje podatnik, który osiąga przychody z prowadzonej działalności w zakresie:
- prowadzenia aptek,
- udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenie lombardów),
- kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
- handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,
- wytwarzania wyrobów akcyzowych (poza energią elektryczną z odnawialnych źródeł),
- wolnych zawodów innych niż działalność wykonywaną osobiście (bez zatrudniania pracowników) przez lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny, (jeżeli ta działalność nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej).
Rodzaje usług wyłączonych z możliwości opodatkowania ryczałtem
W załączniku nr 2 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym wyszczególniono wykaz usług, których świadczenie wyłącza podatnika z możliwości stosowania ryczałtu. Należą do nich przede wszystkim usługi:
- doradztwa w zakresie zarządzania lasem,
- związane ze sportem, rozrywką i rekreacją,
- objęte grupowaniem budynki mieszkalne i niemieszkalne,
- wykonania projektów inwestycyjnych na własny rachunek obejmujących czynności finansowe, techniczne i rzeczowe w celu przygotowania lub budowy dróg i autostrad, dróg szynowych i kolei podziemnej oraz przejść podziemnych, mostów i tuneli, rurociągów przesyłowych i sieci rozdzielczych, rozdzielczych linii elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych, portów morskich i pozostałych obiektów inżynierii wodnej, obiektów górniczych i produkcyjnych, obiektów innych niż budynki i pozostałych obiektów inżynierskich,
- pośrednictwa w sprzedaży hurtowej paliw, maszyn i urządzeń przemysłowych, statków i samolotów, towarów,
- magazynowania towarów, cieczy, gazów,
- noclegów w środkach transportu,
- nabycia licencji do książek, broszur, map, wykazów, list adresowych, czasopism,
- nabycia licencji do korzystania z gier i programów telewizyjnych,
- nadawania programów ogólnodostępnych,
- agencji informacyjnych,
- finansowe i ubezpieczeniowe,
- kupna, sprzedaży nieruchomości na własny rachunek,
- zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi,
- obsługi rynku nieruchomości (zarządzanie nieruchomościami na zlecenie),
- księgowe, prawne, doradztwa podatkowego,
- architektoniczne i inżynierskie,
- reklamowe, badania rynku,
- w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych,
- tłumaczeń,
- profesjonalne i techniczne wspomagające i usługi doradztwa,
- fotograficzne,
- świadczone przez urzędy i agencje pracy,
- administracji publicznej,
- detektywistyczne i ochroniarskie,
- w zakresie rezerwacji biletów,
- pomocnicze związane z utrzymaniem porządku,
- wspierające prowadzenie działalności gospodarczej,
- obrony narodowej,
- opieki zdrowotnej,
- edukacji oraz bibliotek, muzeów archiwów,
- pomocy społecznej z zakwaterowaniem i bez zakwaterowania,
- produkcji filmów, nagrań wideo, programów telewizyjnych, nagrań dźwiękowych i muzycznych,
- świadczone przez organizacje członkowskie,
- kulturalne i rozrywkowe,
- pozostałe.