Sprzedaż usług przez internet wymaga od podatnika dokładnego określenia momentu, w którym należy opodatkować daną transakcję w VAT i PIT. Gdy przedmiotem sprzedaży są utwory, do których przenoszone są prawa autorskie (poza osobistymi) albo przekazywane licencje do ich użytkowania, wówczas metodologia ustalenia prawidłowości opodatkowania takiej sprzedaży może przysporzyć podatnikowi wielu problemów. Dlatego warto przede wszystkim każdorazowo analizować indywidualnie taką transakcję.
Obowiązek podatkowy w VAT i ujęcie sprzedaży kursów on-line w rejestrze VAT sprzedawcy
Obowiązek opodatkowania w podatku VAT u czynnego podatnika VAT z tytułu sprzedaży kursów on-line powstanie w dacie (miesiącu) wykonania usługi udzielenia licencji albo przeniesienia praw autorskich.
Ta data oznaczona na fakturze, jako data wykonania usługi będzie stanowić podstawę do wpisu u podatnika w rejestrze VAT sprzedaży, JPK_VAT oraz deklaracji VAT (miesięcznej lub kwartalnej).
Może się jednak zdarzyć, że podatnik przed tą datą otrzyma zaliczkę, wówczas obowiązek opodatkowania w VAT powstanie w dacie otrzymania zaliczki i jednocześnie ta data będzie podstawą do wpisu w rejestrze VAT sprzedaży, JPK_VAT oraz deklaracji VAT (miesięcznej lub kwartalnej).
W praktyce gospodarczej występują również i inne sytuacje, gdzie sprzedaż licencji może odnosić się do korzystania np. przez pół roku z dostępu do większej ilości szkoleń on-line.
W takim wypadku dla dostępu do kursów on-line przez okres kilku miesięcy, (co najmniej dwóch okresów rozliczeniowych) obowiązek podatkowy w VAT powstanie w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego (ten dzień może być ustalony, jako ostatni dzień danego miesiąca, czyli ostatni dzień świadczenia usługi udzielenia licencji na dany miesiąc).
Zatem każdy ostatni dzień cyklu rozliczeniowego (aż do zakończenia trwania okresu udostępnienia licencji) każdego kolejnego miesiąca będzie stanowił podstawę do ujęcia w rejestrze VAT sprzedaży, JPK_VAT i deklaracji VAT danej transakcji.
Jeżeli przed tym dniem podatnik otrzyma zaliczkę, przed ostatnim dniem cyklu rozliczeniowego, wówczas będzie miał obowiązek w dacie wpływu zaliczki opodatkować ją podatkiem VAT (i wykazać w rejestrze sprzedaży VAT, JPK_VAT i deklaracji VAT).
Należy podkreślić, że powyższe momenty opodatkowania sprzedaży kursów on-line w VAT dotyczą dwóch typów sytuacji:
- nabycia praw autorskich lub licencji do cudzych kursów on-line we własnym imieniu i ich dalsza sprzedaż,
- wytworzenia własnego kursu on-line i sprzedaż praw autorskich lub licencji do niego,
Z kolei w sytuacji tzw. pośrednictwa sprzedaży kursów on-line, w której podatnik udostępnia jedynie kursy on-line twórcy, ale nie nabywa ani licencji ani praw autorskich do korzystania z nich – określenie momentu powstania obowiązku opodatkowania w VAT (tej sprzedaży) będą najczęściej regulować postanowienia umowy między twórcą a pośrednikiem.
Umowa zawarta z twórcą może zawierać postanowienia, iż np.:
- usługa pośrednictwa będzie rozliczana, co miesiąc w ostatnim dniu miesiąca, jako suma wszystkich usług pośrednictwa wykonanych dla danego twórcy w danym miesiącu albo
- usługa pośrednictwa uznana jest za wykonaną w momencie otrzymania środków od użytkownika,
- usługa pośrednictwa będzie uznana za wykonaną z chwilą udostępnienia szkolenia on-line.
Przykład
Pośrednik, będący czynnym podatnikiem VAT udostępnia przez swój portal sprzedaży (albo cudzy) kursy on-line stworzone przez innych twórców. Klienci wpłacają na konto pośrednika kwotę np. 300zł za wykup dostępu do konkretnego kursu on-line. Z kolei pośrednik po otrzymaniu kwoty, przekazuje twórcy kursu on-line kwotę 220zł (po potrąceniu prowizji). Umowa pomiędzy pośrednikiem a twórcą wskazuje, że za dzień wykonania usługi pośrednictwa będzie uważać się za dzień wpływu środków od użytkowników kursu za sprzedany kurs.
Tak, więc w tym wypadku data otrzymania należnej kwoty za kurs on-line będzie stanowić moment (najczęściej miesiąc), w którym powstaje obowiązek opodatkowania danej usługi pośrednictwa w podatku VAT.
Obowiązek podatkowy w PIT i ujęcie sprzedaży kursów on-line w PKPiR sprzedawcy
Obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych powstanie z chwilą wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego, wykonania usługi jednak nie później niż w dacie wystawienia faktury lub uregulowania należności.
Odnosząc powyższe na grunt udzielenia licencji, to na ogół strony umawiają się, że korzystanie z licencji będzie się odbywać np. przez tydzień, miesiąc, trzy miesiące itd., zatem jeżeli udzielenie licencji do skorzystania z kursu on-line będzie zawierało, co najmniej dwa (lub więcej) okresy rozliczeniowe, to obowiązek opodatkowania i wykazania przychodu ze sprzedaży licencji do tego kursy powstanie w ostatnim dniu cyklu rozliczeniowego.
W przeciwnym wypadku sprzedaż licencji na krótki okres bez cyklów rozliczeniowych np. na tydzień będzie skutkować powstaniem obowiązku opodatkowania w dniu, w którym nastąpiło pierwsze zdarzenie implikujące obowiązek podatkowy, czyli uregulowanie należności albo wystawienie faktury albo wykonanie usługi.
W przypadku przedsiębiorcy, który (jest twórcą danego kursu) sprzedaje prawa autorskie do konkretnego kursu on-line obowiązek podatkowy powstanie w dniu sprzedaży tych praw majątkowych.
Jeżeli natomiast podatnik sprzedawca kursów on-line będzie działał, jako pośrednik (umowa pomiędzy podatnikiem a twórcami kursów) w taki sposób, że na stronie internetowej podatnika autorzy kursów on-line udostępnią je odpłatnie a klienci nabywający kursy będą dokonywać zapłat na rachunek pośrednika, to przychód powstanie w dniu otrzymania tej zapłaty.
Dodatkowo należy podkreślić, że wielkość przychodu będzie stanowić prowizja, jaka pozostanie po przekazaniu (rozliczeniu) części środków z otrzymanej zapłaty.
Ujęcie sprzedaży praw autorskich albo licencji do kursów on-line (także prowizji z realizacji pośrednictwa) przedsiębiorca dokona w kolumnie 7 PKPiR – wartość sprzedanych towarów i usług z uwagi na to, że sprzedaż ta wykonywana jest w ramach prowadzenia działalności gospodarczej, co skutkuje zaklasyfikowaniem jej, jako przychód z działalności gospodarczej w dacie powstania obowiązku podatkowego w PIT wyżej objaśnionego.
Uwaga na obowiązkowe opodatkowanie VAT już od pierwszego dnia sprzedaży świadczenia usług doradczych
Omawiając obowiązek rejestracji do podatku VAT przy sprzedaży kursów on-line należałoby jeszcze dodać zapytanie, czy w ramach tej sprzedaży podatnik będzie świadczył szeroko pojęte usługi doradcze.
Zgodnie ze słownikiem PWN czy WSJP poprzez słowo doradzać należałoby rozumieć udzielenie porad, podpowiedzi czy wskazanie sposobu postępowania w konkretnej sprawie. Z powyższego widać wyraźnie, że zakres tego pojęcia może być bardzo duży i obejmować swym zasięgiem pokrewne płaszczyzny różnych dziedzin.
Jeżeli więc podatnik w ramach sprzedaży kursów on-line wykonuje także usługi doradcze, wówczas od pierwszego dnia sprzedaży ma obowiązek zarejestrowania się, jako czynny podatnik VAT, ponieważ tego typu usługi są wykluczone z możliwości zastosowania jakiegokolwiek zwolnienia z VAT.
Faktura za sprzedaż kursów on-line
Dla rozstrzygnięcia aspektu wystawiania faktury w ramach prowadzonej działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży kursów on-line należy rozróżnić dwie sytuacje.
Jeżeli sprzedawca kursów on-line jest podatnikiem podmiotowo (ze względu na roczny limit sprzedaży 200.000zł) lub przedmiotowo (art. 43 ust. 1 zwolnienie z VAT sprzedaży konkretnych towarów lub usług) zwolnionym z VAT to na mocy art. 106b ust. 2 ustawy o VAT, wówczas nie będzie on zobligowany do wystawiania faktur zarówno dla osoby prywatnej jak i firmy.
Jeżeli jednak nabywca zażąda wystawienia takiej faktury w ciągu 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym:
- dostarczono towar lub
- wykonano usługę lub
- otrzymano całość lub część zapłaty
– wówczas podatnik ma obowiązek wystawić fakturę sprzedaży.
W sytuacji, gdy sprzedawca kursów on-line jest czynnym podatnikiem VAT, wówczas ma obowiązek wystawić fakturę dla firm najdalej do 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu, w którym sprzedawca zbył kurs, udzielił licencji na jego wykorzystanie albo wykonał usługę pośrednictwa.
W przypadku sprzedaży dla osób prywatnych (nieprowadzących działalności), sprzedawca nie ma obowiązku wystawienia faktury, ale jeżeli ta osoba tego zażąda, wtedy należy wystawić fakturę sprzedaży.
Czy sprzedaż kursów on-line wymaga zakupu i rejestrowania sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej?
Podatnik prowadzący działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży kursów on-line może skorzystać z dwóch typów zwolnień z obowiązku jej stosowania.
Pierwsze zwolnienie dotyczy § 3 pkt 1 Rozporządzenia MF w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej (zwanego dalej Rozporządzeniem) i wskazuje możliwość zwolnienia podatnika z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej w danym roku podatkowym jednak nie dłużej niż do końca 2021 r., jeżeli:
- u podatnika rozpoczynającego działalność gospodarczą w danym roku wystąpiła sprzedaż na rzecz osób nieprowadzących działalność w kwocie nieprzekraczającej 20.000zł (proporcjonalnie do okresu czasu prowadzenia działalności),
- u podatnika prowadzącego drugi lub kolejny rok działalność gospodarczą, sprzedaż na rzecz osób nieprowadzących działalność przekroczy w którymś miesiącu limit 20.000zł.
Drugie zwolnienie z obowiązku ewidencji sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej dotyczy pkt 37 załącznika nr 1 do ww. Rozporządzenia, w którym to prawodawca uzależnia możliwość skorzystania ze zwolnienia z kasy fiskalnej, od wpływów zapłat za te (udzielenie licencji, sprzedaż praw autorskich, pośrednictwo) usługi w taki sposób, że podatnik:
- otrzyma je w całości tylko za pośrednictwem poczty albo banku lub SKOK-u oraz
- z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie sprzedaży dotyczyła (imię i nazwisko klienta, numer transakcji, kwota transakcji, data wpływu).
Należy w tym miejscu zaznaczyć, że jeżeli sprzedawca kursów on-line korzysta ze zwolnienia z obowiązku ewidencji sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej a kupującym jest osoba prywatna bez działalności, która nie chce faktury to ma on obowiązek wykazać daną sprzedaż w ewidencji sprzedaży nieudokumentowanej. Nie ma przy tym znaczenia czy sprzedawca jest czynnym czy zwolnionym podatnikiem VAT.
Opublikowano: 2019-08-05