Nowelizacja przepisów podatkowych na rok 2021r. niesie za sobą wiele niekorzystnych zmian dla podatników. Za sprawą Ustawy z dnia 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020r. poz. 2123), ograniczona została możliwość optymalizacji amortyzacji używanych środków trwałych. Na czym polegają zmiany? – o tym poniżej!
Amortyzacja wg indywidualnych stawek mniej korzystna od 1 stycznia 2021r.
Amortyzacja środków trwałych może przebiegać w oparciu o jedną z ustawowych metod, do których należy metoda liniowa, degresywna, czy metoda indywidualnych stawek amortyzacyjnych.
Zmiany zasad amortyzacji obejmują ostatnią wymienioną metodę indywidualnych stawek amortyzacyjnych, która wyróżnia się następującymi cechami:
- pozwala na szybsze zamortyzowanie, czyli rozliczenie w kosztach podatkowych wydatków na używane środki trwałe,
- okres amortyzacji determinuje wartość i dotychczasowy okres używania, a nie sztywno określona stawka.
Powszechnie, metoda ta stosowana jest przy amortyzacji samochodów osobowych, bowiem wg metody indywidualnych stawek, minimalny okres amortyzacji środków transportu wynosi 30 miesięcy, czyli 2,5 roku (amortyzacja metodą liniową trwałaby 5 lat – stawka amortyzacyjna 20%). Ponadto, niezwykle korzystne podatkowo jest stosowanie tej metody w przypadku amortyzacji starszych budynków mieszkalnych, gdzie minimalny okres amortyzacji wynosi 10 lat (amortyzacja metodą liniową trwałaby ok. 66 lat – stawka amortyzacyjna 1,5%).
Aby korzystać z dobrodziejstw tej metody wystarczy udowodnić, że środki trwałe były używane przez co najmniej 6 miesięcy w przypadku środków trwałych zaliczonych do grup 3-6 i 8 KŚT oraz środków transportu lub co najmniej 60 miesięcy w przypadku budynków innych niż niemieszkalne. W tym aspekcie ustawodawca zaimplementował niekorzystne dla podatników zmiany, które wraz z ich konsekwencjami omawiamy poniżej!
Zmiana definicji używanego środka trwałego od 1 stycznia 2021r.
Punktem wyjścia do omówienia praktycznych konsekwencji wprowadzonych zmian jest porównanie dotychczasowej i obowiązującej od 1 stycznia 2021r. definicji używanego środka trwałego, której wypełnienie umożliwia stosowanie preferencyjnej metody indywidualnych stawek amortyzacyjnych. W celu pełnego zobrazowania zmian w przepisach posłużymy się poniższą tabelą.
| Definicja obowiązująca do 31.12.2020r. | Definicja obowiązująca od 01.01.2021r. |
| Środki trwałe z grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środki transportu uważa się za używane jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy | Środki trwałe z grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środki transportu uważa się za używane jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez podmiot inny niż podatnik co najmniej przez okres 6 miesięcy |
| budynki (lokale) i budowle, inne niż niemieszkalne uważa się za używane jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy | budynki (lokale) i budowle, inne niż niemieszkalne uważa się za używane jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez podmiot inny niż podatnik co najmniej przez okres 60 miesięcy |
Z pozoru kosmetyczna zmiana niesie za sobą istotne ograniczenie dla optymalizacji amortyzacji używanych środków trwałych wykupionych z leasingu. Praktyczne aspekty tego problemu omawiamy w kolejnym podrozdziale.
Amortyzacja środków trwałych wykupionych z leasingu a nowe regulacje
Zaprezentowane wyżej zamiany legislacyjne w zakresie amortyzacji metodą indywidualnych stawek amortyzacyjnych, niosą za sobą negatywne zmiany dla podatników leasingujących środki trwałe.
Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na leasing nowego samochodu lub używanego, który nie był wykorzystywany przez inny podmiot co najmniej 6 miesięcy, czy też leasing nieruchomości, która nie była wykorzystywana przez inny podmiot co najmniej 60 miesięcy, po zakończeniu leasingu i wykupie nie skorzystają z metody indywidualnych stawek amortyzacyjnych. Omawiana kwestia została zaprezentowana na poniższym przykładzie.
Przykład 1
Pan Andrzej zawarł umowę leasingu operacyjnego na fabrycznie nowy samochód osobowy. Kwota wykupu wynosi 70 000 zł.
W stanie prawnym obowiązującym do 31.12.2020r. Pan Andrzej mógłby skorzystać z metody indywidualnych stawek amortyzacyjnych i zastosować 30-sto miesięczny okres amortyzacji (stawka 40%, odpis roczny 28 000 zł). Wystarczy, że samochód był po prostu używany przez co najmniej 6 miesięcy.
W stanie prawnym obowiązującym od 01.01.2021r. skorzystanie z metody indywidualnych stawek nie będzie możliwe, bowiem nie został spełniony warunek 6-cio miesięcznego używania składnika majątku przez inny podmiot – samochód użytkował wyłącznie Pan Andrzej. W tej sytuacji jedyną opcją stanie się stosowanie metody linowej, a odpisy realizowane będą przez 5 lat (stawka 20%, odpis roczny 14 000 zł).
ISTOTNE:
Decydując się na zawarcie umowy leasingu należy dokładnie przemyśleć jego parametry, w szczególności kwotę wykupu. W obecnej sytuacji wyższe raty oraz niższa kwota wykupu może okazać się korzystniejsza z punktu widzenia kosztów podatkowych.
Nowe regulacje stosuje się do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wprowadzonych do ewidencji po dniu 31 grudnia 2020r.
Manipulacja wysokością stawek amortyzacyjnych – nowe obostrzenia
Zmiana definicji używanego środka trwałego, stosowana na potrzeby metody indywidualnych stawek amortyzacyjnych to niestety nie jedyne ograniczenie na gruncie amortyzacji.
Ustawodawca zablokował podatnikom kolejną formę optymalizacji podatkowej na gruncie amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych w postaci zakazu obniżania stawek amortyzacyjnych w przypadku podatników, których przychody podlegają:
- zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym – w okresie korzystania z takiego zwolnienia,
- opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, podatkiem tonażowym lub zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji, o którym mowa w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych – w okresie tego opodatkowania.
Powyższe oznacza, że podatnik który np. zechce skorzystać z opodatkowania przychodów ryczałtem, nie będzie mógł obniżyć stawek amortyzacyjnych w celu „zaoszczędzenia” kosztów na lata, w których będzie opodatkowywać dochody na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym.
Autor: Łukasz Kluczyński
Opublikowano: 2020-12-29