Opublikowano: 2023-10-06
Generalna zasada mówi, iż podatnik czynny podatnik VAT (przedsiębiorca) ma prawo odliczyć podatek VAT z otrzymanej faktury zakupu jeżeli przeznacza ten zakup na sprzedaż opodatkowaną VAT.
W przypadku nabycia z tytułu transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów znaczenie mają także inne elementy. Dodatkowo w lipcu 2023r. nastąpiła istotna zmiana w zakresie momentu odliczenia podatku VAT z WNT. Jak ją zastosować?
Odliczenie podatku VAT
Warunkami odliczenia podatku VAT z otrzymanej faktury zakupu są:
- rejestracja przedsiębiorcy do VAT – jako czynny podatnik VAT,
- przeznaczenie dokonanego zakupu na cele działalności gospodarczej,
- przeznaczenie dokonanego zakupu na sprzedaż (w ramach działalności) opodatkowaną podatkiem VAT.
ISTOTNE:
Jeżeli przedsiębiorca przeznaczy dokonany zakup na sprzedaż zwolnioną z VAT wówczas nie odliczy w ogóle podatku VAT. Jeżeli na częściowo zwolnioną z VAT to wtedy odliczy część z VAT (zgodnie ze stosowanym współczynnikiem VAT).
Czym jest wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (zwane dalej WNT) dokonane przez polskiego czynnego podatnika VAT to zakup towaru z innego kraju UE niż Polska.
Warunkiem jednak tego aby WNT miało miejsce jest transport tych towarów z tego innego kraju UE do kraju nabywcy – w tym wypadku do Polski.
Ponadto zarówno sprzedawca jak i nabywca musi być zarejestrowany jako czynny podatnik VAT (oraz VAT-UE).
Obowiązek opodatkowania WDT po stronie sprzedawcy i WNT po stronie nabywcy
W aktualnej rzeczywistości gospodarczej dość często polscy podatnicy dokonują zakupów towarów od sprzedawców z innych krajów UE.
Jeżeli polski przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT dokona WNT czyli zakupu z od sprzedawcy z jednego z krajów UE (poza RP) to oczekuję na towar i fakturę.
W WNT sprzedawca (który po swojej stronie dokonuje WDT) z UE ma obowiązek wystawić fakturę dokumentującą tę transakcję nie później niż 15 dnia miesiąca następnego po miesiącu dostawy towarów.
Prawo do odliczenia podatku VAT u nabywcy od WNT z otrzymanej faktury dokumentującej WNT powstanie w miesiącu w którym sprzedawca miał obowiązek opodatkować tę transakcję.
ISTOTNE:
Obowiązek opodatkowania u sprzedawcy WDT wystąpi:
- z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej,
- nie później jednak niż 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru w ramach WNT.
Należy pamiętać, iż:
- u sprzedawcy powyższa transakcja stanowi WDT (sprzedaż, unijną dostawę towarów),
- u nabywcy powyższa transakcja stanowi WNT (zakup, unijne nabycie towarów).
Przykład 1
Polski czynny podatnik VAT dokonał zamówienia w ramach WNT dnia 10.07.2023r. Sprzedawca u którego ta transakcja stanowi WDT wysłał towar wraz z fakturą dnia 01.08.2023r. Data wystawienia faktury była taka jak data wysyłki.
Sprzedawca miał obowiązek opodatkować WDT w sierpniu 2023r. Nabywca wykazał w JPK_V7 powyższą transakcję WNT także w sierpniu. 2023r.
Nabywca który dokonuje WNT musi wykazać w JPK_V7 tę transakcję:
- w dacie wystawienia faktury, którą otrzymał od sprzedawcy,
- jeżeli nie otrzymał to najdalej 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu, w którym zakupił towar w ramach WNT.
Odliczenie VAT od WNT z fakturą oraz bez faktury
Przypominając – prawo do odliczenia podatku VAT u nabywcy od WNT z otrzymanej faktury dokumentującej WNT powstanie w miesiącu w którym sprzedawca miał obowiązek opodatkować tę transakcję.
ISTOTNE:
Obowiązek opodatkowania u sprzedawcy WDT wystąpi:
- z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej,
- nie później jednak niż 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru w ramach WNT.
Kiedy polski przedsiębiorca VAT-owiec dysponuje fakturą dokumentującą WNT, wówczas ma on obowiązek ująć ją w JPK_V7:
- w części ewidencyjnej po stronie sprzedaży (jako WNT),
- w części ewidencyjnej po stronie zakupu – podatnik odlicza podatek VAT który wykazał po stronie sprzedaży,
- w części deklaracyjnej po stronie zarówno sprzedaży jak i zakupu.
Wykazanie i odliczenie podatku VAT od zakupu WNT | |
Część ewidencyjna JPK_V7 | |
W rejestrze sprzedaży VAT | W rejestrze zakupu VAT |
w dacie wystawienia faktury, albo najdalej 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu otrzymania towarów | |
Kwota z faktury (przeliczona na PLN) | Kwota z faktury (ta sama co po stronie sprzedaży) |
Doliczenie podatku VAT (np. 23% – stawka taka jaka obowiązuje w Polsce na zakupiony towar) | Odliczenie podatku VAT wykazanego w ewidencji sprzedaży: w całości jeśli cały towar służy na działalność, w części jeśli część towaru przeznaczono na działalność |
Część deklaracyjna JPK_V7 | |
W tabeli C – ROZLICZENIE PODATKU NALEŻNEGO (poz. 23 i 24) | W tabeli D.2 NABYCIE TOWARÓW I USŁUG (poz. 42 i 43) |
Miesiąc ten sam co w rejestrach VAT | |
Wszystkie kwoty te same co w rejestrach VAT |
Co jednak gdy nabywca nie posiada faktury?
ISTOTNE:
Zgodnie z tym co mówi art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT polski podatnik VAT odliczy podatek VAT w dacie wystawienia faktury (jeżeli będzie ją znał mimo, iż ją nie posiada) albo 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu otrzymania towarów poda warunkiem, że:
- wykaże w części ewidencyjnej JPK_V7 po stronie sprzedaży i w części deklaracyjnej JPK_V7 – kwotę podatku VAT należnego z tytułu WNT w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek.
A kiedy jest zobowiązany wykazać WNT w deklaracji JPK_V7?
W dacie wystawienia faktury (jeśli nabywca zna oczywiście tę datę) a jeżeli nie zna to 15-tego dnia miesiąca następnego po otrzymaniu towarów (dostawie towarów przez sprzedawcę).
Kiedy polski przedsiębiorca VAT-owiec nie otrzymał faktury dokumentującej WNT, wówczas ujmuje on WNT w JPK_V7 w poniższy sposób.
Wykazanie i odliczenie podatku VAT od zakupu WNT bez faktury | |
Część ewidencyjna JPK_V7 | |
W rejestrze sprzedaży VAT | W rejestrze zakupu VAT |
w dacie 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu otrzymania towarów (dostawy towarów przez sprzedawcę) | |
Kwota z faktury (przeliczona na PLN) | Kwota z faktury (ta sama co po stronie sprzedaży) |
Doliczenie podatku VAT (np. 23% – stawka taka jaka obowiązuje w Polsce na zakupiony towar) | Odliczenie podatku VAT wykazanego w ewidencji sprzedaży: w całości jeśli cały towar służy na działalność, w części jeśli część towaru przeznaczono na działalność |
Część deklaracyjna JPK_V7 | |
W tabeli C – ROZLICZENIE PODATKU NALEŻNEGO (poz. 23 i 24) | W tabeli D.2 NABYCIE TOWARÓW I USŁUG (poz. 42 i 43) |
Miesiąc ten sam co w rejestrach VAT | |
Wszystkie kwoty te same co w rejestrach VAT |
Przykład 2
Polski czynny podatnik VAT dokonał zamówienia w ramach WNT dnia 03.07.2023r. Sprzedawca u którego ta transakcja stanowi WDT wysłał towar dnia 28.07.2023r.
Sprzedawca nie wystawił faktury dokumentującej WDT. Sprzedawca miał obowiązek opodatkować WDT (prawdopodobnie) dnia 15.08.2023r.
Z kolei nabywca wykaże w JPK_V7 powyższą transakcję WNT w dniu 15.08.2023r. po miesiącu otrzymania (dokonania dostawy) towaru.