Opublikowano: 2023-11-28
Na przedsiębiorcach nabywających środki transportu z krajów UE ciąży m.in. obowiązek naliczenia i odprowadzenia podatku VAT z tytułu ich wewnątrzwspólnotowego nabycia (WNT). Oprócz obciążenia finansowego, podatnik zobligowany jest do złożenia stosownej deklaracji podatkowej w tym zakresie. Kiedy i w jaki sposób rozliczyć się z podatku VAT od WNT środka transportu? – o tym poniżej!
Na czym polega problem zapłaty podatku VAT od dokonanego WNT środka transportu?
Celem zabezpieczenia interesów fiskalnych, ustawodawca przewidział wyjątki od standardowej procedury rozliczenia podatku VAT od WNT. Typowa transakcja WNT polega na zadeklarowaniu w JPK_V7 podatku należnego i naliczonego. Taka transakcja dla czynnego podatnika VAT, dokonującego WNT na potrzeby działalności gospodarczej jest więc neutralna podatkowo i nieodczuwalna finansowo.
Inaczej jest w przypadku określonych wyrobów akcyzowych oraz środków transportu, które co do zasady także są objęte akcyzą. Dokonując WNT wymienionych w ustawie wyrobów akcyzowych, czy też środków transportu, podatek VAT należy uiścić „z góry” do organu podatkowego. Zapłacony podatek pomniejszy VAT należny (do zapłaty) za dany okres rozliczeniowy. W tym wariancie przedsiębiorca realnie płaci ten podatek, ale jednocześnie go odlicza. Operacja ta jest neutralna podatkowo podobnie jak klasyczne WNT. Zasadnicza różnica polega na tym, iż podatek od WNT środka transportu należy „z góry” uiścić, a nie tylko zadeklarować technicznie w JPK.
Tylko i wyłącznie WNT generuje omawiany obowiązek. Podatnicy, którzy nabywają środki transportu opodatkowane w procedurze marży nie podlegają pod reżim regulacji dot. WNT. Nie są tym samym zobligowani do raportowania takich nabyć, a co za tym idzie również nie muszą uiszczać podatku.
Jakie środki transportu obligują do zapłaty podatku VAT?
Zgodnie z art. 103 ust. 3 i 4 ustawy o VAT, podatnicy dokonujący WNT nowych środków transportu lub innych środków transportu (również używanych) są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego na rachunek urzędu skarbowego.
Zasada ta znajduje zastosowanie w przypadku, gdy środek transportu ma być przez nabywcę zarejestrowany na terytorium kraju lub jeżeli nie podlega rejestracji, a jest użytkowany na terytorium kraju.
Definicję nowych środków transportu zawarto w art. 2 pkt 10 lit a ustawy o VAT (słowniczek). Za nowe środki transportu np. samochody osobowe, uznaje się pojazdy jeżeli przejechały nie więcej niż 6000 kilometrów lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż 6 miesięcy (pełna definicja nowych środków transportu jest zdecydowanie szersza – odsyłamy do treści wskazanego wyżej przepiu). Z kolei za inne środki transportu należy rozumieć środki transportu tożsame z nowymi, jednak nie spełniające warunku uznania ich za nowe przez pryzmat przebiegu lub okresu, który upłynął od dopuszczenia ich do użytku. W interpretacjach fiskusa, w szczególności w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.413.2023.2.PRP z dnia 4 sierpnia 2023r. podkreślono w szczególności, że aby uznać jakąkolwiek maszynę za nowy czy inny środek transportu należy przede wszystkim ustalić, czy będzie się ona zawierała w zakresie pojęciowym „środka transportu”. W przytoczonej powyżej interpretacji rozważano potencjalny obowiązek zapłaty podatku od WNT ładowarki teleskopowej. Fiskus zgodził się ze stanowiskiem podatnika, iż taka maszyna nie spełnia definicji środka transportu, a tym samym nie występuje obowiązek uiszczenia podatku.
Termin i sposób deklarowania oraz uiszczania podatku od WNT środka transportu
Jak zaakcentowano wcześniej, podatek od WNT środka transportu należy uiścić w terminie 14 dni od momentu powstania obowiązku podatkowego. Przy WNT obowiązek podatkowy powstaje w dacie wystawienia faktury, a jeżeli jej nie wystawiono lub wystawiono z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów. W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania tych towarów, nie później jednak niż z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej (art. 10 ust. 5 i 9 ustawy o VAT).
Dokumentowanie WNT środka transportu polega na:
- złożeniu informacji VAT-23 w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego (jednostronicowa informacja zawierająca dane podatnika oraz dane dot. środka transportu),
- dołączeniu do w/w informacji kopii faktury potwierdzającej nabycie środka transportu przez podatnika,
- zaewidencjonowanie obliczonego podatku podlegającego wpłacie w poz. 35 części deklaracyjnej i ewidencyjnej JPK. Podatek ten pomniejszy podatek należny do zapłaty za dany okres rozliczeniowy.
Niedopatrzenie podatnika na tym gruncie oraz późniejsze zadeklarowanie podatku zobliguje podatnika do korekty rozliczenia oraz uiszczenia podatku z odsetkami.
Późniejsza decyzja o zmianie przeznaczenia/rejestracji pojazdu a zapłata podatku
Praktyka gospodarcza sprawia, że przedsiębiorcy handlujący pojazdami zmieniają po pewnym czasie ich przeznaczenie. Dla przykładu przedsiębiorca, który zakupi w trybie WNT samochód osobowy w celu dalszej odsprzedaży, nie dokonuje jego rejestracji w celu uniknięcia obowiązku uiszczania „z góry” podatku. Po pewnym czasie może zmienić jego przeznaczenie np. dokonując przekwalifikowania na środek trwały i dokonać jego rejestracji.
W takiej sytuacji przedsiębiorca będzie zobligowany do zadeklarowania podatku w trybie korekty i uiszczenia podatku wraz z odsetkami za zwłokę. Nie ma w tej sytuacji możliwości zapłaty podatku na bieżąco, tj. z momentem podjęcia decyzji o przekwalifikowaniu. Powzięcie decyzji o zmianie przeznaczenia sprowadzonego pojazdu nie ma wpływu na moment powstania obowiązku podatkowego (wyrok NSA 15 czerwca 2011r., sygn. I FSK 982/10).
W takiej sytuacji nie ma obowiązku składania tzw. czynnego żalu, bowiem moment złożenia informacji VAT-23 nie został szczegółowo doprecyzowany w przepisach prawa podatkowego. Potwierdza to w szczególności interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.1.2021.1.MR z dnia 29 stycznia 2021r., gdzie organ interpretacyjny wskazał, że „W konsekwencji, z uwagi na obiektywne okoliczności, Spółka planuje składać do właściwego urzędu informację VAT-23 po ustaleniu faktycznego wykorzystania danego pojazdu oraz zgromadzeniu wszelkiej niezbędnej dokumentacji koniecznej do prawidłowego wypełnienia i złożenia informacji VAT-23, traktując ten moment jako pierwszy moment pozwalający na prawidłowe wypełnienie ciążącego na niej obowiązku, co oznacza, brak konieczności składania tzw. czynnego żalu.”
Autor- Łukasz Kluczyński