Opublikowane w

Dwa samochody w jednoosobowej działalności gospodarczej PIT i VAT – przegląd najnowszego orzecznictwa

Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą samodzielnie (bez zatrudniania pracowników/zleceniobiorców) mogą zastanawiać się, czy użytkowanie większej liczby pojazdów na potrzeby firmy nie zostanie zakwestionowane przez organ podatkowy w kontekście księgowania kosztów uzyskania przychodów z tytułu ich eksploatacji, amortyzacji, czy leasingu oraz odliczania podatku VAT. Niniejszy wpis zostanie poświęcony analizie aktualnego orzecznictwa w tym przedmiocie, a ponadto rozważymy, czy przedsiębiorca posiadający co najmniej dwa pojazdy może od jednego odliczać pełen VAT, a drugi użytkować w sposób mieszany.

Fiskus prezentuje liberalne stanowisko w przedmiocie większej liczby pojazdów w firmie jednoosobowej

Użytkowanie większej liczby pojazdów przez pojedynczego przedsiębiorcę budzi wątpliwości, stąd liczne wnioski o wydanie interpretacji indywidualnych w obszarze tego zagadnienia.

Co istotne przepisy prawa podatkowego nie zawierają ograniczeń w przedmiocie ilości pojazdów jakie może użytkować pojedynczy podatnik. Należy jedynie wykazać związek ponoszonych kosztów z osiąganymi wydatkami. Fiskus podziela stanowiska podatników, uznając zasadność użytkowania w jednoosobowej firmie więcej niż jednego pojazdu. Przykłady najnowszych interpretacji w tym zakresie:

  • interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 maja 2024r., sygn. 0112-KDIL2-2.4011.182.2024.1.AA. Wnioskodawcą był adwokat prowadzący jednoosobową kancelarię adwokacką. Dyrektor KIS zgodził się ze stanowiskiem podatnika zamierzającego użytkować na potrzeby firmy drugi samochód osobowy podkreślając m.in., że „Brak jest przeszkód prawnych, aby w prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystywał Pan kilka samochodów osobowych, o ile jest to uzasadnione rodzajem prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. Jeżeli zatem charakter prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej (np. jej rozmiar, sposób wykonywania usług) uzasadnia wykorzystywanie w tej działalności gospodarczej dwóch środków transportu (samochodów), to (co do zasady) wydatki związane z tymi pojazdami – w ustawowych granicach – mogą stanowić koszty uzyskania przychodów tej działalności.”
  • interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 listopada 2023r., sygn. 0115-KDIT3.4011.599.2023.2.AD. Wnioskodawcą był prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą informatyk. Dyrektor KIS zgodził się z jego stanowiskiem, w którym argumentował, iż dodatkowy samochód jest mu niezbędny na wypadek awarii lub konieczności serwisowania drugiego pojazdu.

ISTOTNE:

Należy podkreślić, że ciężar udowodnienia zasadności korzystania z dwóch lub więcej pojazdów w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej spoczywa na podatniku. Rozmiar i charakter tej działalności (regularne dojazdy do kontrahentów) winny wskazywać na zasadność ponoszenia takich wydatków. Korzystna dla podatników jest linia interpretacyjna fiskusa oraz fakt, iż przepisy nie zawierają żadnych ograniczeń w tym zakresie.

Zakup dodatkowego pojazdu w celach reklamowych może być wątpliwy

Nabycie drugiego auta do celów służbowych takich jak np. dojazdy do kontrahentów nie budzi większych wątpliwości co zostało podkreślone w poprzednim podrozdziale. Dodatkowy samochód w działalności może być argumentowany jednak innymi przesłankami, do których zaliczają się np. cele marketingowe (reklamowe).

Choć pośrednie wykazanie związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie stanowi z reguły większego kłopotu, jednakże w niestandardowych sytuacjach fiskus może uznać, że wydatek stanowi jedynie zaspokajanie prywatnych potrzeb przedsiębiorcy. Przykładowo w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 stycznia 2024r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.500.2023.4.DD, stanowisko podatnika zostało uznane za nieprawidłowe. Wnioskodawca planował zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki na samochód rajdowy, który pełniłby rolę promocyjno-reklamową. Dyrektor KIS w jednym z wniosków uznał, iż „wydatki o których mowa we wniosku służą raczej realizacji osobistych pasji wspólnika Spółki, który jak wskazano we wniosku jest jednym z dwóch kierowców rajdowych, którzy jeżdżą Samochodem i będą jeździć Samochodem Rajdowym w wyścigach, a nie reklamie działalności grupy spółek, w której Państwo uczestniczą.”

Czy użytkując dwa pojazdy w firmie można pokusić się o pełne odliczanie VATu przynajmniej od jednego z aut?

Zakup i eksploatacja samochodów w firmie wiąże się z reguły także z możliwością odliczenia podatku VAT. Standardem jest odliczanie połowy podatku naliczonego, aczkolwiek niektórzy przedsiębiorcy decydują się na pełne odliczenie podatku zgłaszając samochód do US (VAT-26), tworząc regulamin i prowadząc ewidencję przebiegu pojazdu.

W zakresie wyłącznego użytkowania samochodu osobowego w działalności gospodarczej i pełnego odliczania podatku VAT fiskus jest dalece restrykcyjny. Dla przykładu w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lipca 2024r. wydanej przez Dyrektora Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.396.2024.2.OS, stwierdzono, iż wnioskodawca nie ma prawa do pełnego odliczenia podatku VAT związanego z leasingiem i eksploatacją pomimo posiadania drugiego samochodu używanego do celów prywatnych. Choć podatnik zamierzał skrupulatnie wywiązywać się z obowiązków dokumentacyjnych, Dyrektor KIS przekreślił zamierzenie podatnika dlatego, iż ten planował parkować samochód przed domem, który stanowił jednocześnie siedzibę firmy uznając, że „Powodem takiej oceny jest parkowanie samochodu w miejscu zamieszkania, będzie ono stwarzało możliwości użycia pojazdu do celów prywatnych przez Pana lub członków Pana rodziny. Użycie tego samochodu w celach prywatnych nie wyklucza stwierdzenie, że posiada Pan drugi samochód niezwiązany z prowadzoną działalnością gospodarczą, który wykorzystuje do celów prywatnych. Procedury wprowadzone przez Pana mogą co prawda zniechęcać do używania samochodu służbowego do celów prywatnych natomiast nie są w stanie w rzeczywiści wyeliminować takiego wykorzystania samochodu dla celów prywatnych z uwagi na jego dostępność w miejscu Pana zamieszkania. Mimo, że zamierza prowadzić Pan ewidencję przebiegu pojazdu, to jednak parkowanie samochodu służbowego w miejscu zamieszkania, powoduje bezpośrednią dostępność samochodu na Pana potrzeby prywatne i stwarza możliwości użycia go do celów prywatnych.”

ISTOTNE:

Decydując się na prowadzenie „kilometrówki” należy zachować dalece posuniętą ostrożność, a każdy przypadek rozpatrywać indywidualnie. Powodem tego stanu rzeczy jest fakt, iż fiskus wielokrotnie kwestionował zasadność pełnego odliczenia VAT od samochodu z uwagi chociażby na parkowanie w miejscu zamieszkania.

Autor Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

Sprzedaż nieruchomości stanowiącej środek trwały a limit zwolnienia z VAT

Utrzymanie statusu podatnika zwolnionego podmiotowo od podatku VAT uzależnione jest od nieprzekroczenia limitu zwolnienia. W naszych dzisiejszym artykule zastanowimy się w jaki sposób na limit wpływa okoliczność sprzedaży nieruchomości, która w działalności gospodarczej jest kwalifikowana jako środek trwały.

Sprzedaż nieruchomości na gruncie podatku VAT

Na gruncie podatku VAT sprzedaż nieruchomości zabudowanych w większości przypadków nie podlega opodatkowaniu z uwagi na możliwość zastosowania zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT. Przepis ten stanowi, że zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

  1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
  2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. W konsekwencji kluczowe staje się ustalenie czym jest pierwsze zasiedlenie oraz kiedy mamy z nim do czynienia.

Definicja pierwszego zasiedlenia zawarta jest w art. 2 pkt 14 ustawy VAT, w myśl którego, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

  1. wybudowaniu lub
  2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Wskazane zwolnienie ma charakter przedmiotowy i należy je odróżnić od zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ust. 1 ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Jednocześnie warto też zaznaczyć, że w myśl art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. c) ustawy VAT zwolnienia podmiotowego nie stosuje się do dostawy budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10.

To oznacza, że w zakresie w jakim sprzedaż nieruchomości nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT (np. sprzedaż ma miejsce rok po wybudowaniu) nie jest możliwe skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego.

WAŻNE

Zwolnienie podmiotowe określone w art. 113 ustawy VAT nie ma zastosowania do sprzedaży budynków, budowli lub ich części.

Wpływ sprzedaży nieruchomości będącej środkiem trwały na limit zwolnienia

Jak wskazaliśmy na wstępie aby zachować prawo do zwolnienia podatnik musi stale monitorować czy nie został przekroczony limit określony w art. 113 ust. 1 ustawy VAT. W myśl bowiem art. 113 ust. 5 ustawy VAT zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

W zakresie ustalania kwot które wpływają na wielkość sprzedaży braną pod uwagę do obliczania limitu zwolnienia należy sięgnąć do treści art. 113 ust. 2 pkt 3 ustawy VAT, gdzie czytamy, że do kwoty sprzedaży nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Jeżeli zatem w danym przypadku nieruchomość jest zakwalifikowana jako środek trwały to wartość sprzedaży nie zostanie wliczona do limitu 200 000 zł.

Problematyczną kwestią jest natomiast to, że ww. przepis posługuje się sformułowaniem „środki trwałe podlegające amortyzacji”. Tymczasem zgodnie z art. 22c pkt 2 ustawy PIT nie podlegają amortyzacji budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy.

Pomimo, iż wykładnia językowa nie prowadzi do korzystnych dla podatników wniosków to jednak organy podatkowe – kierując się zasadą per analogium oraz wykładnią celowościową przepisów – akceptują stanowisko zgodnie z którym również sprzedaż nieruchomości mieszkalnych stanowiących środek trwały, a niepodlegających amortyzacji nie wlicza się do limitu określonego w art. 113 ust. 1 ustawy VAT.

Tak przykładowo Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 19.06.2023 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.307.2023.1.WN.

Przykładowo zatem jeżeli podatnik zwolniony z VAT posiada od 2010 roku nieruchomość mieszkalną, którą sprzeda w 2024 roku za kwotę 300 000 zł to nie utraci prawa do zwolnienia podmiotowego od VAT pomimo iż od 1 stycznia 2022 roku nieruchomość ta nie może być już amortyzowana podatkowo. Jednocześnie sprzedaż będzie korzystać ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT.

WAŻNE

Wartość sprzedanych nieruchomości – kwalifikowanych do środków trwałych – pozostaje bez wpływu na limit 200 000 zł określonych w art. 113 ust. 1 ustawy VAT i warunkujący prawo do zwolnienia podmiotowego.

Podsumowując powyższe należy wskazać, że sprzedaż nieruchomości co do zasady korzysta ze zwolnienia przedmiotowego od podatku VAT, natomiast wartość dokonanej sprzedaży pozostaje bez wpływu na zwolnienie podmiotowe.

Opublikowane w

Forma płatności a prawo do odliczenia VAT

W naszym poniższym artykule zastanowimy się jaki wpływ na prawo do odliczenia podatku naliczonego ma forma płatności. Postaramy się odpowiedzieć na pytanie czy w zależności od sposobu dokonania płatności za towar lub usługę dochodzi do ograniczenia możliwości odliczenia podatku naliczonego.

Podstawowe zasady odliczania podatku naliczonego

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czynnemu podatnikowi VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy VAT kwotę podatku naliczonego do odliczenia stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Dodatkowo w oparciu o art. 86 ust. 10 i ust. 10b ustawy VAT możemy wskazać, że z odliczenia podatku można skorzystać dopiero w rozliczeniu za okres, w którym spełnione są łącznie trzy przesłanki:

  1. powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabywanych towarów i usług,
  2. doszło do faktycznego nabycia tych towarów i usług,
  3. podatnik jest w posiadaniu faktury dokumentującej tę transakcję.

Warto podkreślić, że żaden z ww. warunków nie odnosi się do kwestii dokonania płatności ani też do tego w jakiej formie taka płatność musi być dokonana.

Jedynym wyjątkiem jest przypadek małego podatnika, który stosuje metodę kasową. Otóż jak stanowi art. 86 ust. 10e ustawy VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odniesieniu do nabytych przez małego podatnika towarów i usług, w okresie stosowania przez niego metody kasowej, powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonał zapłaty za te towary i usługi.

Co istotne brak zapłaty za towar czy usługę nie oznacza pozbawienia prawa do odliczenia przy czym okoliczność ta będzie następnie korygowana w ramach instytucji ulgi na złe długi i to zarówno z perspektywy sprzedawcy jak i nabywcy.

Na marginesie należy zauważyć, że kompensata wierzytelności stanowi formę płatności uznawaną w równym stopniu co zapłata w pieniądzu. Wzajemne potrącenie potrącenie wierzytelności powoduje bowiem ich wygaśnięcie, a co za tym idzie zaspokojenie roszczeń wierzyciela co wynika z treści art. 489 Kodeksu cywilnego.

WAŻNE

Z zastrzeżeniem jednego wyjątku dotyczącego metody kasowej prawo do odliczenia podatku naliczonego nie jest warunkowane ani formą ani samym faktem zapłaty.

Czy płatność gotówką wyklucza prawo do odliczenia podatku naliczonego?

Jak wynika z treści art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

  1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
  1. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

W związku z powyższą regulacją pojawia się pytanie w jaki sposób odnieść ww. normę do przypadku zapłaty za towar lub usługę gotówką. Czy w takim przypadku dochodzi do ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego?

W tym zakresie wskażmy, że oprócz warunków określonych w art. 86 ustawy VAT dla możliwości dokonania odliczenia podatku naliczonego nie mogą wystąpić warunki negatywne skatalogowane w art. 88 ustawy VAT. W przepisie tym wymieniono m.in. przypadek braku prawa do odliczenia VAT z faktur dokumentujących czynności, które nie zostały wykonane. Co ciekawe w art. 88 ustawy VAT nie ma regulacji wskazującej na brak prawa do odliczenia z uwagi na zastosowanie płatności gotówkowej.

W rezultacie choć nie przewidziano wprost zakazu odliczania podatku naliczonego od transakcji opłaconych gotówką to jednak przy tej formie płatności podatnik naraża się na zarzut działania w złej wierze.

Przykładowo WSA w Kielcach w wyroku z dnia 22.10.2020r., I SA/Ke 237/20 wskazał, że gotówkowa forma zapłaty niewątpliwie budzi wątpliwości co do rzetelności transakcji, stwarzając wrażenie zamiaru ukrycia rzeczywistych intencji stron uczestniczących w nabyciu towaru lub usługi. Dokonywanie zapłaty pomiędzy podmiotami gospodarczymi w formie płatności gotówkowych rodzi uzasadnione przypuszczenie o nierzetelności takich transakcji, w czasach, kiedy dominującą formą płatności jest obrót bezgotówkowy, zwłaszcza między przedsiębiorcami szczególnie w przypadku zapłaty znacznych kwot.

Od podatnika należy oczekiwać tzw. należytej staranności rozumianej jako zwykła kupiecka, zwyczajowo przyjęta staranność, związana z uzyskaniem przekonania, że towar/usługa nie jest nabywany od oszusta. Zatem należy poszukiwać zwyczajowo przyjętego w biznesie poziomu staranności, a jego wyznacznikiem powinien być kanon rzetelności kupieckiej i dana praktyka rynkowa, czyli zwykłe, racjonalne działanie weryfikacyjne. W szczególności nie sposób uznać za dochowanie należytej staranności gotówkową płatność za usługi o znacznej wartości. Zaniechanie dokonywania płatności w drodze przelewów bankowych uniemożliwia pozytywne zweryfikowanie stanowiska podatnika o rzeczywistym obrocie, w sytuacji gdy nie potrafi przedstawić żadnych innych, poza fakturami, dowodów rzeczywistej realizacji tych transakcji. Tak orzekł WSA w Łodzi w wyroku z dnia 21.04.2022r., I SA/Łd 32/22.

WAŻNE

Ustawa VAT nie pozbawia wprost podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego z uwagi na regulowanie płatności gotówką. Jednakże dokonywanie zapłaty pomiędzy podmiotami gospodarczymi w formie płatności gotówkowych, a zwłaszcza należności w znacznej wysokości, rodzi uzasadnione przypuszczenie o nierzetelności takich transakcji, co w dalszej kolejności może prowadzić do podważenia rzetelności i wiarygodności transakcji przez organy podatkowe.

Podsumowując należy wskazać, że w ustawie VAT nie wyrażono reguły zakazującej prawo do odliczenia podatku naliczonego z uwagi na regulowanie zapłaty w innej formie niż przelew bankowy. Należy mieć jednak świadomość, że uregulowanie zobowiązania w formie gotówkowej będzie weryfikowane przez organy podatkowe pod kątem złej wiary nabywcy co w dalszej kolejności może rzutować na prawo do odliczenia VAT.

Opublikowane w

Dwa auta w leasingu w kosztach firmy

Leasing samochodu osobowego i możliwość zaliczenia związanych z tym wydatków do kosztów podatkowych nie budzi większych wątpliwości. Natomiast w poniższym artykule zastanowimy się czy istnieją jakiekolwiek ograniczenia co do możliwości rozliczenia w kosztach dwóch samochodów wykorzystywanych w oparciu o umowę leasingu.

Leasing samochodów w kosztach podatkowych

Nasze rozważania należy rozpocząć od przywołania ogólnej reguły wyrażonej w art. 22 ust. 1 ustawy PIT. Zgodnie z tym przepisem kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W oparciu o powyższą definicję kosztów można sformułować wniosek, że aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów, powinien – w myśl powołanego przepisu – spełniać łącznie następujące warunki:

  • pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami lub źródłem przychodów i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
  • nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
  • być właściwie udokumentowany.

Wydatki związane z zawarciem umowy leasingu również mieszczą się w kategorii kosztów podatkowych, przy czym należy mieć na uwadze istniejące ograniczenia wynikające wprost z ustawy PIT.

Zawarcie umowy leasingu operacyjnego skutkuje tym, że do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć tę część opłat leasingowych (w części dotyczącej spłaty wartości samochodu), która proporcjonalnie do ceny samochodu nie przekracza 150 000 zł. Wobec tego, jeżeli wartość samochodu będącego przedmiotem leasingu nie przekroczy 150 000 zł to wydatki te będą kosztem w pełnej wysokości. Składki na ubezpieczenie samochodu osobowego, którego wartość przyjęta dla celów ubezpieczenia nie przekracza 150 000 zł stanowią w całości koszt uzyskania przychodów.

Natomiast odnośnie do kosztów eksploatacyjnych (paliwo, zakup i serwis opon, dodatkowe wyposażenie samochodu – dywaniki samochodowe, bagażnik, materiały eksploatacyjne, serwis i konserwacja), na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 46a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów 75% wydatków poniesionych z tytułu używania samochodu osobowego (w sytuacji gdy pojazd ten jest wykorzystywany do celów mieszanych tj. zarówno firmowych jak i prywatnych). Nie uważa się bowiem za koszt uzyskania przychodu 25% poniesionych wydatków z tytułu kosztów używania samochodu osobowego (wydatków eksploatacyjnych), wykorzystywanego na potrzeby prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej – jeżeli samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika.

WAŻNE

Zawarcie umowy leasingu uprawnia podatnika do ujęcia w kosztach podatkowych wydatków związanych z wykorzystywaniem pojazdu do celów firmowych.

Fiskus dopuszcza rozliczenie w kosztach dwóch aut w leasingu

W oparciu o treść art. 22 ust. 1 ustawy PIT oraz na podstawie stanowiska wypracowanego w doktrynie jednolicie przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z tą działalnością, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów wskazanej ustawy nie podlegają wyłączeniu z tych kosztów. Przy czym związek przyczynowy między poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodów bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem ich źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodów bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Decydującym czynnikiem pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów jest poniesienie go w celu osiągnięcia przychodów, przy czym każdy wydatek, poza wyraźnie wskazanym w ustawie, wymaga indywidualnej oceny pod kątem adekwatnego związku z przychodami i racjonalności działania dla osiągnięcia przychodów. Przy kwalifikowaniu poniesionych wydatków należy wziąć pod uwagę ich celowość oraz potencjalną możliwość przyczynienia się wydatku do osiągnięcia przychodów, a także racjonalność wydatków, to znaczy ich adekwatność do rzeczywistych potrzeb i zakresu prowadzonej działalności oraz konieczność ich poniesienia dla osiągnięcia przychodów.

Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 23.05.2024 r., nr 0112-KDIL2-2.4011.182.2024.1.AA przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ograniczają możliwości wykorzystywania na potrzeby działalności gospodarczej różnych środków transportu, w tym także samochodów osobowych oraz ilości zakupionych środków transportu. Warunkiem koniecznym dla uznania wydatków poniesionych na określony składnik majątku, w tym przypadku samochodu osobowego, za koszt uzyskania przychodów jest jego wykorzystywanie na potrzeby i w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Podobnie też Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 27.08.2019 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.249.2019.2.TW wskazał, że brak jest przeszkód prawnych, aby podatnik w prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystywał kilka samochodów osobowych, o ile jest to uzasadnione rodzajem prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Jeżeli zatem charakter prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej (np. jej rozmiar, sposób wykonywania usług itp.) uzasadnia wykorzystywanie w tej działalności gospodarczej dwóch środków transportu (samochodów), to (co do zasady) wydatki związane z tymi pojazdami – w ustawowych granicach – mogą stanowić koszty uzyskania przychodów tej działalności.

W świetle powyższego należy zatem wskazać, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie występują ograniczenia co do liczby posiadanych w przedsiębiorstwie pojazdów, z wyjątkiem ograniczeń wynikających z ogólnych warunków, jakie musi spełniać dany wydatek, by mógł zostać uznany za koszt działalności gospodarczej.

WAŻNE

Jeżeli z warunków prowadzenia działalności gospodarczej wynika racjonalna potrzeba posiadania dwóch pojazdów wykorzystywanych na cele firmowe w oparciu o umowy leasingu to podatnik będący przedsiębiorcą ma prawo do zaliczania w koszty podatkowe wydatków związanych z używaniem obu pojazdów.

Podsumowując należy zatem wskazać, że nie ma wprost wyrażonej w ustawie PIT zasady zakazu używania więcej niż jednego pojazdu w oparciu o umowę leasingu. Trzeba przy tym pamiętać, że to na przedsiębiorcy spoczywa ciężar dowodu w zakresie wykazania gospodarczej potrzeby posiadania dwóch aut w firmie.

Opublikowane w

Dodatkowe badanie techniczne i wpis w dowodzie rejestracyjnym po terminie a prawo do pełnego odliczenia VAT

Użytkowanie samochodu spełniającego wymagania do pełnego odliczenia VAT wymaga zgromadzenia stosownej dokumentacji w postaci dodatkowego badania technicznego oraz odpowiedniego wpisu w dowodzie rejestracyjnym. Wątpliwości mogą pojawić się w sytuacji, w której przedsiębiorca z opóźnieniem uda się na stację diagnostyczną oraz uzupełni wpis w dowodzie rejestracyjnym. Czy podatek VAT można odliczać w 100% już od samego początku pomimo braków dokumentacyjnych?

Ogólne zasady odliczania 100% podatku VAT od zakupu i eksploatacji samochodów

Co do zasady podatek naliczony od zakupu i eksploatacji pojazdów może być odliczany w połowie. W ustawie jednak przewidziano wyjątki. Pełne odliczenie podatku VAT możliwe jest w dwóch wariantach obwarowanych dodatkowymi obowiązkami dokumentacyjnymi:

  1. pełne odliczenie VAT możliwe jest w przypadku zakupu i eksploatacji samochodu:
  1. mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą klasyfikowanego na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków;
  2. posiadającego kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,

– pod warunkiem posiadania dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań

  1. samochodu niespełniającego powyższych wymogów, zgłoszonego do US na druku VAT-26, dla którego został stworzony regulamin oraz ewidencja przebiegu wykluczająca użycie do celów prywatnych.

Omawiana w niniejszej publikacji materia koncentruje się wokół opisanych powyżej w pkt 1 pojazdów. Zasadnicze pytanie pojawia się więc w przypadku, gdy podatnik zakupi samochód z tzw. „jednym rzędem siedzeń” jednak bezpośrednio w chwili zakupu lub po zakupie nie zadbał o dodatkowe badanie techniczne oraz odpowiedni wpis w dowodzie rejestracyjnym – czy można odliczać VAT w 100% od pierwszego wydatku?

Pełne odliczenie VAT bez dodatkowego badania technicznego i wpisu w dowodzie rejestracyjnym było kwestionowane przez fiskusa

Wielu przedsiębiorców stawiało sobie wspomniane powyżej pytanie, stąd też odnaleźć możemy wiele interpretacji indywidualnych w tym przedmiocie. Jako przykład posłużyć może w tym miejscu interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 sierpnia 2022r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.482.2022.1.KO, czy też wydana znacznie później interpretacja indywidualna z dnia 24 listopada 2023r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.452.2023.3.AS.

W ostatniej przytoczonej interpretacji możemy znaleźć w szczególności konkluzje fiskusa o następującej treści: „Analiza przedstawionego stanu faktycznego oraz powołanych regulacji prawnych prowadzi do stwierdzenia, że – wbrew Pana stanowisku – do momentu, kiedy uzyskał Pan odpowiednią adnotację w dowodzie rejestracyjnym, potwierdzającą wykonanie dodatkowego badania technicznego, stwierdzającego spełnienie wymagań dla pojazdów samochodowych określonych w art. 86a ust. 9 pkt 1-2 ustawy, nie przysługiwało Panu prawo do odliczenia 100%, ale jedynie 50% kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z eksploatacją i używaniem pojazdu. Prawo do odliczenia 100% kwoty podatku naliczonego przysługuje dopiero od dnia, w którym uzyskał Pan ww. zaświadczenie i adnotację o spełnieniu tych wymagań, o czym stanowi art. 86a ust. 10 pkt 1 ustawy. Podsumowując, postępował Pan nieprawidłowo, odliczając pełną kwotę podatku VAT od faktur związanych z eksploatacją opisanego samochodu.”

Po stronie podatników stanęły sądy administracyjne

Wielu przedsiębiorców stanęło na stanowisku, iż przytoczone powyżej poglądy fiskusa są niesprawiedliwe, a efektem tego stanu rzeczy jest szereg spraw sądowych w przedmiocie dodatkowego badania technicznego oraz wpisu w dowodzie rejestracyjnym. W analogicznych sprawach, sądy administracyjne orzekają na korzyść podatników, czego przykładem może być wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 czerwca 2023r., który uchylił w całości przytoczoną powyżej interpretację indywidualną sygn. 0111-KDIB3-1.4012.482.2022.1.KO. Jeden z końcowych fragmentów wyroku jest jasny i precyzyjny: „W tym stanie rzeczy skarżąca spółka, jako podatnik podatku od towarów i usług, ma prawo do obniżenia podatku należnego o 100% kwoty podatku naliczonego, o której stanowi art. 86 ust. 2 ustawy o PTU od wydatków związanych z używaniem pojazdu samochodowego spełniającego warunki przewidziane w art. 86a ust. 4 pkt 2 w zw. z ust. 9 ustawy o PTU także za okres od dnia przyjęcia do używania do dnia dokonania odpowiedniego wpisu w dowodzie rejestracyjnym, jeżeli w okresie użytkowania nie dokonywano w nim żadnych zmian, w wyniku których pojazd przestał spełniać wymagania, o których stanowi art. 86a ust. 9 pkt 1 lub 2 ustawy o PTU oraz przez cały czas był użytkowany tylko w działalności gospodarczej do celów czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.”

W podobnym korzystnym świetle niejednokrotnie wypowiadał się Naczelny Sąd Administracyjny (np. wyrok z dnia 21 kwietnia 2023r., sygn. I FSK 337/20). Choć linia orzecznicza w zakresie wydaje się ugruntowana, to Dyrektor KIS w dalszym ciągu wydaje w tym zakresie niekorzystne dla podatników interpretacje, czego przykładem jest cytowana wyżej interpretacja sygn. 0112-KDIL1-2.4012.452.2023.3.AS.

ISTOTNE:

Podatnik, który po pewnym czasie uzupełnił dodatkowe badanie techniczne i/lub wpis w dowodzie rejestracyjnym, a wcześniej odliczał pełen podatek VAT, może spodziewać się zakwestionowania rozliczeń na tym gruncie. Podatnik taki może jednak wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. W przypadku uznania przez Dyrektora KIS jego stanowiska za nieprawidłowe może zaskarżyć daną interpretację i uzyskać ochronę na etapie postępowania sądowego.

Autor Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

Remont a ulepszenie środka trwałego

Przedsiębiorcy decydują się na remont używanego w działalności środka trwałego. Innym razem ponoszą nakłady na jego ulepszenie. Niemniej nie do końca są pewni czy poniesione wydatki dotyczą remontu czy ulepszenia środka trwałego. To czy poniesione przez podatnika nakłady będą dotyczyć remontu albo ulepszenia będzie zależne przede wszystkim od zakresu robót jakie zostaną przeprowadzone na środku trwałym. Od czego jeszcze zależy czy wynikiem prac będzie remont a od czego czy będzie ulepszenie? Jakie są konsekwencje podatkowe remontu a jakie ulepszenia. O tym i nie tylko opowiedziano w niniejszej publikacji.

Co to jest remont

Zanim zostanie objaśniony termin remont należałoby wspomnieć słowo o charakterystyce środka trwałego.

Środkiem trwałym jest składnik majątku:

  • nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,
  • stanowiący własność lub współwłasność podatnika,
  • kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia go do używania,
  • o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż 12 miesięcy,
  • wykorzystywany przez podatnika na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej,

Dla trafnego wyjaśnienia zagadnienia remontu należy odnieść się do art. 3 pkt 8 ustawy z dnia 7.07.1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2024 r. poz. 725).

Przepis ten mówi, iż przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym;

Należy wyjaśnić, iż celem remontu jest odtworzenie, przywrócenie pierwotnego stanu użytkowego i technicznego środka trwałego będącego przedmiotem remontu.

W czasie remontu następuje wymiana zużytych części, materiałów, rzeczy (także te zgodne z aktualnym standardem technicznym) a jednocześnie nie dochodzi przy tym do zmiany charakteru remontowanego środka trwałego. Nie ulegają także zmianie pierwotne funkcje, które były spełniane przez owy środek trwały.

Remont środka trwałego dokonywany jest na skutek dotychczasowej jego eksploatacji, zużycia.

ISTOTNE:

Należy podkreślić, iż istnieje znaczna różnica pomiędzy remontem a ulepszeniem środka trwałego. Różnica tkwi nie tylko w istocie tych dwóch terminów.

Wydatki na remont środka trwałego dla celów podatkowych będą inaczej rozpatrywane od wydatków na ulepszenie.

Gdy podatnik poniesie wydatki na remont środka trwałego wówczas będzie miał prawo zaliczyć je bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu ich poniesienia.

Co natomiast z kosztami w przypadku ulepszenia środka trwałego?

Co to jest ulepszenie

W prowadzonej działalności gospodarczej kwestia ulepszenia odnosi się do składnika majątku będącego środkiem trwałym użytkowanym w działalności gospodarczej.

Zgodnie z tym co mówi art. 22g ust. 17 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 zwanej dalej ustawą o PDOF) ulepszenie środka trwałego posiada określone cechy.

Istota ulepszenia środka trwałego na gruncie podatku dochodowego
Lp. Cecha
1. Miały miejsce prace budowlane polegające na przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji, adaptacji czy modernizacji
2. Suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 10.000 zł
3. Wydatki na ulepszenie powodują wzrost wartości użytkowej środka trwałego w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji

W świetle art. 22j ust. 2 oraz 3 ustawy o PDOF:

  • Środki trwałe zaliczane do grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środki transportu w tym samochody osobowe uznaje się za ulepszone – jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej.
  • Środki trwałe budynków (lokali) i budowli, innych niż wymienione w pkt 4 uznaje się za ulepszone – jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

ISTOTNE:

Ulepszenie środków trwałych powiększa wartość początkową środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych i nie stanowi kosztów uzyskania przychodów w okresie ich poniesienia.

Jednakże wartość ulepszenia pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych, będzie jednak kosztem uzyskania przychodów przy określaniu dochodu ze sprzedaży składnika majątku zarówno gdy sprzedaż ta będzie się odbywać:

  1. w ramach prowadzonej działalności,
  2. w ramach odpłatnego zbycia rzeczy ruchomych lub nieruchomości.

Remont a ulepszenie środka trwałego – konsekwencje podatkowe

Jak już wyżej wspomniano wydatki na remont środka trwałego dotyczą przede wszystkim czynności remontowych, które idą w kierunku odtworzenia, wartości użytkowej danego środka trwałego. Natomiast wydatki na ulepszenie środka trwałego odnoszą się do podwyższenia lub zmiany cech użytkowych danego składnika majątkowego.

Jak to się ma do płaszczyzny podatkowej?

W sytuacji gdy podatnik poniesie wydatki na remont środków trwałych, to ma on prawo zaliczyć je bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów w miesiącach ich poniesienia.

Z kolei gdy podatnik poniesie nakłady o charakterze ulepszenia to nie może je ująć bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów.

Nakłady te zwiększają wartość początkową ulepszanego środka trwałego a zatem zostaną one ujęte w kosztach uzyskania przychodów w postaci odpisów amortyzacyjnych.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT dokonał remontu budynku biurowego będącego środkiem trwałym w jego działalności. Prace polegały na malowaniu, naprawie ubytków w ścianach, suficie, podłogach, wymianie bądź naprawie niektórych drzwi czy okien. Wysokość kosztów remontu opiewa na kwotę 75.000 zł.

Miesiące poniesienia ww. wydatków to maj, czerwiec, lipiec 2024r. Czy podatnik będzie mógł ująć te wydatki bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów?

Powyższe prace zmierzają do odtworzenia pierwotnej funkcji użytkowej budynku a zatem będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów już w miesiącach ich poniesienia czyli odpowiednio w maju, czerwcu, lipcu 2024r.

Przykład 2

Czynny podatnik VAT dokonał remontu lokalu użytkowego stanowiącego środek trwały w jego działalności.

Prace polegały na malowaniu, naprawie ubytków w ścianach, suficie, podłogach, wymianą bądź naprawą niektórych drzwi czy okien. Wysokość kosztów remontu opiewa na kwotę 40.000 zł.

Po zakończeniu ww. prac nastąpiły kolejne polegające na wstawieniu zintegrowanego z budynkiem systemu klimatyzacyjnego, systemu oczyszczania powietrza. Systemy te nie występowały wcześniej w lokalu. Ponadto dobudowano schody przed lokalem. Wysokość kosztów tych prac wyniosła łącznie 45.000 zł.

Prace polegające na malowaniu, naprawie ubytków w ścianach, suficie, podłogach, wymianie bądź naprawie niektórych drzwi czy okien zmierzają do odtworzenia pierwotnej funkcji użytkowej budynku i nie zwiększają jego wartości użytkowej a zatem będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów już w miesiącach ich poniesienia.

Z kolei prace polegające na wstawieniu zintegrowanego z budynkiem systemu klimatyzacyjnego, systemu oczyszczania powietrza oraz schodów przed lokalem stanowią wydatki na ulepszenie lokalu użytkowego. Zwiększą ona wartość użytkową lokalu. Zwiększą one wartość funkcjonalną lokalu. Dodadzą nowe funkcje temu lokalowi. Podatnik nie będzie mógł je ująć bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów. Wydatki te doda do wartości początkowej lokalu użytkowego i będzie amortyzował w czasie. W koszty uzyskania przychodów będą one więc ujęte w postaci odpisów amortyzacyjnych.

Na koniec warto by przeanalizować jak do kwestii remontu a jak do ulepszenia podchodzi fiskus?

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 02.10.2023r. o sygn. 0111-KDIB1-1.4010.427.2023.1.SH uznał, że „(…) Biorąc pod uwagę powyższe rozważania oraz przedstawione zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, iż opisane we wniosku prace związane z renowacją podłóg, naprawą ubytków i malowaniem ścian, wymianą i naprawą drzwi, winny być kwalifikowane jako remont. Opisane we wniosku, czynności, tj. renowacja podłóg, naprawa ubytków i malowanie ścian, wymiana i naprawa drzwi, zmierzały do wyeliminowania usterek, które zostały ujawnione podczas użytkowania budynku, już po wprowadzeniu go do ewidencji środków trwałych oraz do przywrócenia pierwotnego stanu technicznego budynku, nie zmieniając przy tym charakteru i funkcji budynku. Ww. wydatki ponoszone, z jednej strony pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, z drugiej nie spełniają kryteriów ulepszenia.

Zatem ww. wydatki będziecie mogli Państwo zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, jako wydatki o charakterze remontowym. (…)”.

Ciekawy przypadek analizy remontu i ulepszenia miał miejsce w interpretacji indywidualnej z dnia 08.12.2023r. o sygn. 0111-KDIB1-2.4010.529.2023.1.AW. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że „(…) Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że podatnik przeprowadził gruntowny remont dachu oraz elewacji budynku kotłowni. Zakres prac obejmował usunięcie starego pokrycia dachowego z pap i pokryciu dachu papą termozgrzewalną – papą podkładową i papą wierzchniową, usunięciu starych murów ogniowych, rozebraniu obróbek blacharskich i wykonaniu nowych obróbek blacharskich styku połaci dachu z sąsiednimi budynkami, obróbek kominów i ogniomuru, usunięciu okapów, kołnierzy, gzymsów, pokryciu nieocieplonych ścian styropianem o grubości 15 cm, siatką i klejem oraz tynkiem strukturalnym silikonowym, a następnie pomalowaniu całości farbą elewacyjną o zwiększonej odporności na zabrudzenia. Powierzchnia remontowanego dachu wynosiła 455 m2, a powierzchnia ocieplonych ścian 276 m2. Całkowity koszt zadania to kwota przekraczająca 100.000 zł.

Prowadzone przez Wnioskodawcę prace polegające na gruntownym remoncie dachu (usunięcie starego pokrycia i pokryciu dachu papą termozgrzewalną – papą podkładową i papą wierzchniową, usunięciu starych murów ogniowych, rozebraniu obróbek blacharskich i wykonaniu nowych obróbek blacharskich styku połaci dachu z sąsiednimi budynkami, obróbek kominów i ogniomuru, usunięciu okapów, kołnierzy, gzymsów) mają charakter remontowy. Zmierzają bowiem do podtrzymania, odtworzenia wartości użytkowej środka trwałego i nie prowadzą jednocześnie do podwyższenia bądź istotnej zmiany jego cech użytkowych.

Natomiast wydatki na prace związane z elewacją budynku kotłowni (pokryciu nieocieplonych ścian styropianem, siatką i klejem oraz tynkiem strukturalnym silikonowym i pomalowaniu farbą elewacyjną) są wydatkami na ulepszenie środka trwałego. Spowodują bowiem wzrost wartości użytkowej środka trwałego, poprawę standardów technicznych, a także obniżenie kosztów eksploatacji (np. poprzez zmniejszenie kosztów ogrzewania), a więc modernizację. Nie będą więc potraktowane jako remont środka trwałego, gdyż nie mają charakteru odtworzeniowego.

Sposób zaliczania przedmiotowych wydatków na ulepszenie środka trwałego uzależniony jest jednak od ich wartości. Wydatki na ulepszenie w kwocie przekraczającej 10.000,00 zł podwyższają wartość środka trwałego i podlegają amortyzacji podatkowej. Natomiast wydatki w kwocie nie przekraczającej 10.000,00 zł mogą zostać zaliczone jednorazowo do kosztów uzyskania przychodów. (…)”.

Opublikowane w

Czy podatnik zwolniony z VAT może kupować towar z UE

W Polsce bardzo wielu podatników korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT. To oznacza, że prowadzona sprzedaż w ramach działalności nie jest dodatkowo opodatkowana podatkiem VAT z uwagi właśnie na zwolnienie z VAT.

Nic jednak nie stoi na przeszkodzie aby podatnik zwolniony z VAT mógł kupić towar od kontrahenta z UE.

Podatnik zwolniony z VAT

Czynny podatnik VAT to przedsiębiorca, który dokonał rejestracji do VAT. Od momentu rejestracji (niekiedy wcześniej) sprzedaż prowadzona w ramach prowadzonej działalności jest opodatkowana podatkiem VAT.

Z kolei podatnik zwolniony z VAT to podatnik, którego sprzedaż jest zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT z powodu:

  1. nieprzekroczenie rocznego obrotu 200.000 zł (zwolnienie podmiotowe),
  2. wykonywanie sprzedaży wyłącznie zwolnionej z VAT (zwolnienie przedmiotowe).

Sprzedaż realizowana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przez podatnika zwolnionego z VAT (z ww. powodów) nie jest opodatkowana podatkiem VAT. Korzysta ona ze zwolnienia z VAT.

Podatnik zwolniony z VAT nie opodatkowuje prowadzonej sprzedaży podatkiem VAT ale i nie ma prawa do odliczenia VAT od faktur za wydatki firmowe.

ISTOTNE:

Należy podkreślić, iż w art 113 ust. 13 ustawy o VAT ustawodawca wskazał rodzaje sprzedaży, które już od pierwszej takiej sprzedaży będą podlegały opodatkowaniu VAT. W takim wypadku nastąpi utrata prawa do zwolnienia z VAT.

Jeżeli więc podatnik zwolniony z VAT posiada takie ograniczenia to czy może kupić towar od kontrahenta z UE czyli dokonać wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów?

Podatnik zwolniony z VAT ma wybór

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów to nabycie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

WNT wystąpi gdy nastąpiło przemieszczenie towarów na skutek ich wysyłki lub transportu na terytorium jednego państwa członkowskiego innego niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu.

Transport lub wysyłka towarów może nastąpić przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.

ISTOTNE:

Zgodnie z art 10 ust. 1 pkt 2 lit. b, c ustawy o VAT transakcja WNT nie wystąpi w przypadku gdy dotyczy towarów nabywanych przez:

  1. podatników, którzy wykonują jedynie czynności inne niż opodatkowane podatkiem VAT (nieopodatkowane VAT, zwolnione z VAT) i którym nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług,
  2. podatników zwolnionych podmiotowo z VAT.

– jeżeli całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50.000 zł.

Podatnik zwolniony z VAT podmiotowo bądź przedmiotowo nie ma obowiązku wykazywać WNT jeżeli całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium RP nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50.000 zł.

Co to oznacza?

Podatnik zwolniony z VAT podmiotowo bądź przedmiotowo wykazuje:

  1. dobrowolnie WNT nawet gdy wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium RP nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50.000 zł,
  2. obowiązkowo WNT gdy wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium RP przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50.000 zł.

Gdzie wykazać?

Obowiązkowe zgłoszenie VAT-R

Podatnik zwolniony z VAT będzie zobligowany do wykazania zakupu towaru od kontrahenta z UE (WNT) jeżeli wartość danego WNT dokonana przez tego podatnika zwolnionego z VAT:

  1. nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50.000 zł ale podatnik dobrowolnie chce wykazać dane WNT,
  2. przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50.000 zł.

Podatnik zwolniony z VAT, który będzie dokonywał transakcji WNT oraz chce dobrowolnie lub musi obowiązkowo wykazać dany WNT – ma obowiązek wpierw zarejestrować się do przeprowadzania transakcji unijnych m.in. typu WNT za pomocą formularza VAT-R.

W formularzu tym poza podstawowymi danymi musi w tabeli C3 – INFORMACJE DOTYCZĄCE WYKONYWANIA TRANSAKCJI WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWYCH zaznaczyć kwadrat nr 66 – podatnik niepodlegający obowiązkowi rejestracji jako podatnik VAT czynny lub osoba prawna niebędące podatnikiem w rozumieniu art. 15 ustawy będzie dokonywał lub dokonuje wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.

Powyższa opcja oznacza, iż podatnik zwolniony z VAT rejestruje się jako podatnik VAT-UE czyli do przeprowadzania transakcji unijnych konkretnie WNT.

Niesie to za sobą konsekwencje wykazywania takiego WNT w deklaracji VAT-8 oraz w informacji podsumowującej VAT-UE.

ISTOTNE:

Zaznaczenie przez podatnika zwolnionego w formularzu VAT-R opcji (kwadrat nr 66), iż będzie dokonywał lub dokonuje wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów powoduje, że będzie miał obowiązek co miesięcznego składania deklaracji VAT-8.

Nawet zerowej a więc nawet gdy WNT nie wystąpi za dany miesiąc za który składa deklarację VAT-8.

Ponadto będzie miał obowiązek zapłaty podatku VAT należnego od każdej dokonanej transakcji WNT a więc zakupu towaru od kontrahenta z UE.

Dodatkowo za miesiąc w którym podatnik zwolniony z VAT dokona WNT będzie miał obowiązek złożenia informacji podsumowującej VAT-UE. Nie ma obowiązku składania zerowych informacji podsumowujących VAT-UE. Można jednak składać je dobrowolnie.

Na koniec warto przypomnieć, że podatnik zwolniony z VAT podmiotowo bądź przedmiotowo nie mają obowiązku wykazywać WNT jeżeli całkowita wartość dokonanego przez nich WNT (towary są transportowane z UE a ich krajem przeznaczania jest Polska) nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50.000 zł.

Jeżeli jednak podatnik zwolniony z VAT przekroczy kwotę 50.000 zł dotyczącą transakcji WNT, wówczas podatnik ma obowiązek wykazać WNT od momentu przekroczenia kwoty ww. limitu.

Trzeba wspomnieć, iż limit ten nie odnosi się do transakcji zakupu nowych środków transportu lub wyrobów akcyzowych. Wtedy od pierwszego takiego zakupu podatnik musi wykazać WNT i powinien zarejestrować się przed tym zakupem jako podatnik VAT-UE.

Do wartości limitu 50.000 zł nie wlicza się:

  1. podatku od wartości dodanej (VAT),
  2. wartości WNT zakupionych nowych środków transportu lub wyrobów akcyzowych.

ISTOTNE:

Podatnicy zwolnieni z VAT korzystający z kwoty rocznego limitu 50.000 zł mogą jednak wybrać dobrowolnie opodatkowanie dokonanych zakupów jako WNT. W tym celu muszą złożyć oświadczenie o wyborze opodatkowania WNT przez podatnika zwolnionego z VAT właściwemu naczelnikowi skarbowemu.

Wybór przez podatnika zwolnionego z VAT opodatkowania zakupów towarów z UE tak jak WNT obowiązuje przez 2 kolejne lata, licząc od dnia dokonania WNT, dla którego dokonano takiego wyboru.

Co ważne podatnicy zwolnieni z VAT i korzystający z limitu 50.000 zł, którzy wybrali opodatkowanie zakupów towarów z UE tak jak WNT mogą znów skorzystać z limitu 50.000 zł, jeżeli zawiadomią na piśmie naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z opodatkowania dokonanego WNT przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują z opodatkowania, nie wcześniej jednak niż po upływie terminu 2 kolejnych lat licząc od dnia dokonania WNT, dla którego dokonano takiego wyboru.

Opublikowane w

Czy wprowadzone do działalności gospodarczej auto prywatne można sprzedać w procedurze marży?

Przedsiębiorcy bardzo często wprowadzają do działalności gospodarczej prywatne składniki majątku. Taka okoliczność ma miejsce szczególnie wtedy, gdy podmiot rozpoczyna prowadzenie biznesu, który na początku musi zostać wyposażony w niezbędne aktywa do jego funkcjonowania. Standardowo do działalności gospodarczej wprowadzany jest samochód. Poniżej prezentujemy najważniejsze aspekty w tym zakresie, związane w szczególności z późniejszym zbyciem pojazdu.

Ogólne zasady stosowania procedury vat marża

Aby odpowiedzieć na pytanie, czy można sprzedać na podstawie faktury VAT-marża wprowadzony do działalności gospodarczej prywatny samochód w pierwszej kolejności przybliżmy podstawowe zasady stosowania tej procedury.

Zgodnie z art. 120 ust. 4 i 10 ustawy o VAT istota procedury VAT-marża koncentruje się w szczególności na trzech zasadniczych aspektach:

  1. zakup towaru używanego w ramach prowadzonej działalności,
  2. zakup towaru używanego w celu dalszej odprzedaży,
  3. zakup towaru używanego od określonego kręgu dostawców (zasadniczo od podmiotów prywatnych lub innych podatników którzy zastosowali zwolnienie od podatku lub procedurę marży). Inaczej rzecz ujmując podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT.

Sprzedaż auta zakupionego przed rozpoczęciem działalności może być zakwestionowana

Analizując wskazane powyżej zasady opodatkowania transakcji na gruncie VAT w procedurze marży, można z pewnością stwierdzić, że wprowadzenie auta prywatnego do działalności, a następnie sprzedaż w procedurze marży może być zakwestionowana przez fiskusa. Powodem tego może być fakt, iż nabycie nie nastąpiło w ramach prowadzonej działalności (brak spełnionego warunku nr 1).

Ryzyko jest tym wyższe, im dłuższy czasookres upłynął pomiędzy nabyciem prywatnym, a momentem wprowadzenia samochodu do firmy. Dla przykładu podatnik, który w 2024 roku rozpocznie prowadzenie działalności gospodarczej, a następnie wprowadzi oświadczeniem zakupiony pięć lat wcześniej samochód, zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów powinien do jego późniejszej sprzedaży zastosować podstawową stawkę VAT wynoszącą 23% (nabycie nie nastąpiło w ramach prowadzonej działalności). W innej sytuacji znajdzie się z kolei podatnik, który zakupi pojazd krótko przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, a następnie wprowadzi go na stan firmowych składników majątku. W takim przypadku podatnik może argumentować, iż dokonał zakupu w związku z organizacją firmy (działał już w charakterze podatnika), choć oczywiście zawsze istnieje ryzyko, iż fiskus nie podzieli takiego stanowiska.

Zgoła inaczej jest w przypadku, gdy przedsiębiorca prowadzi już biznes i od razu po zakupie dokona wprowadzenia pojazdu na stan środków trwałych. W takim przypadku istnieje możliwość zastosowania procedury VAT-marża z dwóch powodów. Nabycie miało miejsce w ramach prowadzonej działalności z zamiarem dalszego zbycia pojazdu. Nie ma znaczenia, iż pomiędzy nabyciem, a zbyciem upłynął istotnie długi okres czasu. Dla przykładu Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 25 września 2020r. zaaprobował następujący stan faktyczny: W dniu 22 lutego 2012 r. Wnioskodawca zakupił używany samochód osobowy (…) w procedurze VAT-marża od sprzedawcy, autoryzowanego dealera (…), będącego czynnym podatnikiem VAT za kwotę (…) zł, z zamiarem późniejszej odsprzedaży. Od zakupu pojazdu Wnioskodawca nie odliczył podatku VAT. Samochód został wprowadzony do prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej od razu po zakupie i nieprzerwanie użytkowany do celów firmowych do dnia 20 sierpnia 2020 r. Przez cały okres Wnioskodawca odliczał VAT od paliwa oraz materiałów eksploatacyjnych, w stosunku wynikającym z przepisów prawa podatkowego. W dniu 20 sierpnia 2020 r. Wnioskodawca sprzedał pojazd osobie fizycznej wystawiając fakturę VAT-marża na kwotę (…) zł.

ISTOTNE:

Podatnik, który planuje zastosowanie procedury VAT-marża, powinien każdorazowo argumentować, iż zakupu dokonał z zamiarem dalszej odprzedaży. Nie ma znaczenia jak długo pojazd był użytkowany w firmie.

Zastosowanie VAT-marży wątpliwe także przy samochodach otrzymanych nieodpłatnie

Niespełnienie warunku do zastosowania procedury VAT-marża wystąpi również w przypadku, gdy wprowadzony na stan firmowych składników majątku samochód został otrzymany nieodpłatnie np. w formie darowizny. W takich okolicznościach nie będzie spełniony warunek nabycia pojazdu w ramach prowadzonej działalności.

Innym przykładem może być sytuacja, w której współmałżonek wprowadza do działalności gospodarczej, auto zakupione uprzednio przez drugiego współmałżonka na potrzeby jego działalności gospodarczej, które następnie wycofał do majątku prywatnego (majątku wspólnego). Drugi małżonek nie będzie upoważniony do zastosowania VAT-marży z uwagi na brak nabycia pojazdu w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Przytoczona sytuacja została opisana w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 grudnia 2019r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.528.2019.2.EG: „Wskazać należy, że przedmiotowy pojazd został nabyty przez męża Wnioskodawczyni jako podatnika VAT do jego działalności gospodarczej czego potwierdzeniem jest faktura. Mąż Wnioskodawczyni w sensie ekonomicznym był właścicielem przedmiotowego pojazdu będącym odrębnym od Wnioskodawczyni podatnikiem VAT. W tej sytuacji nabycie przedmiotowego pojazdu do własnej działalności gospodarczej Wnioskodawczyni, jako odrębnego podatnika podatku od towarów i usług nie nastąpiło w sposób wymieniony w powołanym przepisie – art. 120 ust. 10 ustawy, czyli w sposób pozwalający na zastosowanie przy sprzedaży tego samochodu procedury opodatkowania marżą.”

Rozwiązaniem może być przeniesienie samochodu z majątku firmowego do majątku prywatnego lub jego darowizna na rzecz osoby trzeciej

Istnieją alternatywne rozwiązania, których skutkiem jest wyprowadzenie pojazdu z działalności gospodarczej bez konieczności stosowania procedury marży. Podatnik może m.in.:

W tym miejscu należy istotnie podkreślić, że darowizna, czy też przekazanie na cele osobiste samochodu prywatnego wprowadzonego uprzednio do działalności gospodarczej będzie neutralna na gruncie podatku VAT, wyłącznie wtedy, gdy podatnik odliczał VAT od standardowej eksploatacji (zakup paliwa, czy też naprawy których celem jest utrzymanie sprawności pojazdu). Gdyby okazało się, że podatnik odliczał VAT od istotnych nakładów na ulepszenie, wówczas wyprowadzenie pojazdu do majątku prywatnego, czy też jego darowizna mogłaby być opodatkowana podatkiem od towarów i usług (więcej w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skargowej z dnia 18 grudnia 2018r., sygn. 0115-KDIT1-2.4012.755.2018.1.KK).

ISTOTNE:

Podatnik, który ma wątpliwości, czy może zastosować procedurę marży może najpierw przekazać samochód na cele osobiste, a następnie sprzedać pojazd. Zarządzanie majątkiem prywatnym jest neutralne na gruncie podatku VAT.

Autor Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

Zakup środków spożywczych do firmy typu woda, napoje, kawa, herbata

Przedsiębiorcy często zastanawiają się czy mogą pozwolić sobie na zakup kawy, herbaty czy wody a być może nawet innych produktów spożywczych.

Warto zastanowić się od czego to zależy. Czy aby każdy przedsiębiorca może dokonać takich zakupów?

Który wydatek jest tym firmowym

Od wielu lat trwa spór podatnika z organem podatkowym w sprawie możliwości zaliczenia konkretnych wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

Czym są więc koszty uzyskania przychodów? Wydatki uznane za koszty uzyskania przychodów przede wszystkim obniżają wysokość podatku dochodowego. Te, które nie są uznane za koszty uzyskania przychodu nie obniżają tego podatku.

Wydatek, który jest kosztem uzyskania przychodów:

  1. został poniesiony na cele prowadzonej działalności gospodarczej,
  2. jest powiązany z osiąganym przychodem,
  3. służy uzyskiwaniu, zabezpieczeniu teraźniejszego jak i przyszłego przychodu,
  4. nie jest ustawowym kosztem wyłączonym z kosztów podatkowych,
  5. nie został zwrócony podatnikowi w jakiejkolwiek formie (zwrot, dotacje, subwencje, inne),
  6. został właściwie udokumentowany.

Wydatek firmowy, który spełnia wszystkie powyższe cechy może bez problemu zostać uznany za koszt uzyskania przychodów.

Zakup wody, herbaty, kawy, napoi a koszty uzyskania przychodów – działalność jednoosobowa

Pamiętając o art. 23 ust 1 pkt 23 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 zwanej dalej ustawą o PIT) do kosztów uzyskania przychodów nie można zaliczyć kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

ISTOTNE:

Koszty reprezentacji dotyczą stworzenia pewnego określonego wizerunku podatnika, stworzenie dobrego obrazu jego firmy, działalności, wykreowanie pozytywnych relacji z kontrahentem.

Wydatki na reprezentacje nie obejmują z kolei działań skierowanych w stronę pracowników oraz współpracowników firmy.

Jeżeli przedsiębiorca prowadzi działalność w formie jednoosobowej (nie zatrudnia pracowników) to ujęcie wydatków na zakup wody, herbaty, kawy, napoi jest ryzykowne. Fiskus w żaden sposób nie dopatruje się w tym wypadku celowości tych wydatków z celami działalności.

Gdy przedsiębiorca prowadzi działalność jednoosobową bez pracowników w takim wypadku wydatki na zakup wody, herbaty, kawy czy napoi nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Zakup wody, herbaty, kawy, napoi dla pracowników, współpracowników

Sprawa uznania za koszt uzyskania przychodów wydatków na wodę, herbatę, kawę, napoje a nawet inne produkty spożywcze zmienia się gdy udostępnione zostaną pracownikom, współpracownikom.

Koszty uzyskania przychodów to wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki, związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów z wyjątkiem ustawowych wyłączeń.

Jednym z ciekawych przykładów, które warto przytoczyć tym miejscu jest stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 22.08.2022r. o sygn. 0111-KDIB1-3.4010.548.2022.1.JG.

Podatnik pyta fiskusa czy do kosztów uzyskania przychodów może zaliczyć wydatki na artykuły spożywcze, takie jak: woda, kawa, herbata, soki, cukier, mleko, soki, cista, ciastka, herbatniki, paluszki, cukierki, czekoladki, słodycze, owoce, przekąski, napoje energetyczne, ww. napoje niegazowane i gazowane typu coca-cola, sprite itp. udostępniane we wspólnych pomieszczeniach socjalnych, biurowych, kuchniach pracownikom, współpracownikom podczas ich pracy?

Fiskus zgodził się, że ww. wydatki mogą stanowić koszty uzyskania przychodów o ile nie będą stanowić kosztów reprezentacji.

Podobne stanowisko zostało wyrażone np. w:

  • Interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 30 maja 2022 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.146.2022.1.AK
  • Interpretacja indywidualna z dnia 4 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-3.4010.719.2023.1.DW,

Innym ciekawym przypadkiem jest stanowisko fiskusa wyrażone w interpretacji indywidualnej z dnia 26 października 2023 r. o sygn. 0114-KDIP2-2.4010.465.2023.1.KW. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że wydatki na zakup owoców i warzyw dla pracowników mogą stanowić koszty uzyskania przychodów.

Fiskus stwierdził, że „(…) Wydatki ponoszone przez podatnika dotyczące zakupu owoców i warzyw z przeznaczeniem dla Pracowników i Współpracowników są bowiem przejawem starań podatnika o kondycję i samopoczucie pracowników, co w dalszej perspektywie może przyczyniać się do poprawy atmosfery w miejscu pracy, zwiększania motywacji do pracy, wzrostu wydajności pracy. To z kolei pozwoli szybciej i sprawniej zrealizować cele biznesowe założone przez podatnika, co może przełożyć się na uzyskiwane przez podatnika przychody. Ponadto, udostępnienie pracownikom warzyw i owoców ma ich zachęcić do kontynuowania pracy u Wnioskodawcy.

Koszty poniesione przez podatnika na zakup owoców i warzyw udostępnianych do ogólnej konsumpcji Pracownikom i Współpracownikom podatnika w czasie ich pracy, nie należą także do kategorii kosztów reprezentacyjnych.

Wydatki na zakup owoców i warzyw w istocie mają wpływ na stworzenie odpowiednich warunków do wykonywania obowiązków przez Pracowników i Współpracowników.

Zapewnienie Personelowi owoców i warzyw ma na celu między innymi zachęcenie do podjęcia i kontynuowania pracy u Wnioskodawcy i prowadzi do zmniejszeniem fluktuacji, Personelu, co bez wątpienia przyczynia się do zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów.

Podatnik ma prawo zaliczyć poniesione wydatki na zakup owoców i warzyw, udostępnianych w jego biurach Pracownikom i Współpracownikom do kosztów uzyskania przychodów. Wydatki te nie stanowią kosztów reprezentacji. (…)”.

Zakup wody, herbaty, kawy, napoi, gotowych posiłków dla kontrahentów

Wiele przedsiębiorców zadaje sobie pytanie czy zakup kawy, herbaty czy też gotowych posiłków dla współpracowników będzie wydatkiem firmowym?

Dodać do tego należy, że przecież współpracownicy mogą realizować swoją umowę z firmą podatnika jako zleceniobiorca albo jako przedsiębiorca.

Tę kwestię poruszył Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 30.04.2020r. o sygn. 0114-KDIP2-1.4010.37.2020.4.KS.

„(…) Odnosząc się natomiast do poniesionych wydatków z tytułu zakupu artykułów spożywczych na rzecz osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (stali współpracownicy), stwierdzić należy, że koszty te nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów. Takie wydatki nie pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganiem przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Zapewnienie posiłków w trakcie dnia pracy, podczas spotkań szkoleniowych, targów, spotkań integracyjnych dla osób, które nie są pracownikami podatnika, nie ma wpływu na wykonanie umowy łączącej podatnika z tymi osobami, co w konsekwencji powoduje, że nie została spełniona podstawowa przesłanka uznania takiego wydatku za koszt uzyskania przychodu. (…)”.

Udostępnienie kawy, herbaty dla kontrahenta w siedzibie firmy

Niejednokrotnie przedsiębiorcy zapraszają kontrahenta na spotkanie w siedzibie firmy. Innym razem spotkanie tego typu realizowane jest w restauracji.

Gdy przedsiębiorca spotyka się w siedzibie swojej firmy z nowym albo dotychczasowym kontrahentem to ma na celu zawarcie nowej umowy albo podtrzymanie dotychczasowej współpracy.

Rozmowy prowadzone w siedzibie firmy w pewnym stopniu mogą wpływać na większą swobodę w bezpośrednim kontakcie z kontrahentem. Co więcej większa swoboda, mniejszy formalizm w takiej relacji z kontrahentem może wpłynąć na nawiązanie współpracy albo utrzymanie dobrej współpracy.

Nic więc dziwnego, że przy tej okazji często na takim spotkaniu w firmie podatnika kontrahentowi proponuję się kawę, herbatę, ciastko czy inny produkt spożywczy stanowiący po prostu zwykły, drobny poczęstunek. Bez jakichkolwiek cech wystawności czy sprokurowaniu pewnego wizerunku firmy.

W takim konkretnym przypadku fiskus zezwala na ujęcie ww. wydatków w kosztach uzyskania przychodów.

Opublikowane w

Sprzedaż usług dla kontrahenta a dla konsumenta z UE

Świadczenie usług przez polską firmę dla odbiorców z UE wiąże się z opodatkowaniem podatkiem VAT po stronie odbiorcy usług.

Tak mówi podstawowa zasada. Niestety na tym nie koniec. Od podstawowej reguły występuje wiele wyjątków. Nie można też zapomnieć, iż usługi na rzecz odbiorców z UE może świadczyć polski czynny podatnik VAT ale i podatnik zwolniony z VAT.

W jaki sposób prawidłowo opodatkować podatkiem VAT sprzedaż usług dla kontrahenta i dla konsumenta z UE?

Podatnik VAT w świetle importu i eksportu usług

Podatnikiem VAT na potrzeby rozliczenia VAT od importu lub eksportu usług (zakup lub sprzedaż usług na rzecz kontrahenta zagranicznego z UE) są:

  1. osoby fizyczne wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel czy rezultat takiej działalności,
  2. osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej prowadzące działalność gospodarczą,
  3. osoby prawne niebędące podatnikiem które są zobowiązane lub identyfikowane jako podatnik VAT lub podatnik podatku od wartości dodanej (to określenie zagranicznego kontrahenta UE który jest odpowiednikiem polskiego podatnika VAT),
  4. podatnicy prowadzący działalność lub dokonywujący transakcji dostawy towarów lub usług nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT (prowadząc daną działalność zachowują się tak podatnicy VAT lub podatku od wartości dodanej).

Świadczenie usług dla odbiorców z UE – na co należy zwrócić uwagę

W przypadku gdy polski czynny podatnik VAT chce świadczyć usługi na rzecz odbiorców z UE powinien pamiętać, aby przed pierwszą czynnością sprzedaży usługi dokonać rejestracji jako podatnik VAT-UE. Po otrzymaniu numeru podatnik będzie się posługiwał swoim dotychczasowym numerem NIP ale dodatkowo z przedrostkiem PL i tylko wtedy kiedy będzie świadczył usługi na rzecz odbiorców z UE.

Kolejna bardzo ważna kwestia w momencie sprzedaży usługi na rzecz odbiorców z UE to ustalenie miejsca świadczenia usługi.

ISTOTNE:

Miejsce świadczenia ustala się tylko dla celów VAT (nie ustala się dla celów podatku dochodowego) Miejsce świadczenia to miejsce (państwo UE) w którym będzie opodatkowana podatkiem VAT sprzedawana usługa.

Jeżeli przykładowo miejscem świadczenia będzie Polska to polski odbiorca usług (firma) będzie zobowiązana do rozliczenia (opodatkowania) podatku VAT od nabycia danej usługi.

ISTOTNE:

Ustalenie miejsca świadczenia usługi wymaga od polskiego sprzedawcy:

  1. określenia odbiorcy usługi,
  2. określenia rodzaju sprzedawanej usługi bowiem występują też wyjątki przewidziane dla niektórych typów usług oraz limity.

Świadczenie usług dla konsumenta z UE – zasada ogólna

Jeżeli polski czynny podatnik VAT sprzedaje usługę na rzecz nie podatnika czyli osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (konsumenta) mieszkającego na terytorium UE w innym kraju niż Polska to:

  1. miejsce świadczenia (należy to odczytywać jako miejsce opodatkowania VAT) będzie w Polsce (siedziba sprzedawcy albo stałe miejsce prowadzenia działalności albo stałe miejsce zamieszkania) oraz
  2. opodatkowanie podatkiem VAT sprzedawanej usługi nastąpi według polskiej stawki VAT właściwej dla danej usługi.

Rozliczenie w VAT (i w podatku dochodowym) – opodatkowanie VAT sprzedaży tej usługi będzie musiał przeprowadzić polski sprzedawca.

Od zasady ogólnej występują jednak wyjątki. O tym poniżej.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT i VAT-UE wykonał w okresie 04/2024r. usługę naprawy samochodu na rzecz konsumenta z Litwy. Miejscem świadczenia i opodatkowania podatkiem VAT jest terytorium Polski.

Polski sprzedawca w miesiącu wykonania usługi (albo do 15-tego dnia następnego miesiąca) wystawia fakturę sprzedaży i opodatkowuje ją polską stawką VAT właściwą dla danej usługi a więc 23%.

Tego typu transakcje sprzedaży na rzecz konsumenta z UE polski sprzedawca usług wykazuje w ewidencji i deklaracji JPK_V7 jak transakcję krajową.

Ponadto jeżeli ma obowiązek wystawienia paragonu bowiem stosuje kasę rejestrującą to wystawia paragon a jeżeli odbiorca zażąda faktury to wystawia fakturę.

Świadczenie usług dla podatnika z UE – zasada ogólna

Jeżeli czynny podatnik VAT sprzedaje usługę na rzecz podatnika czyli osoby fizycznej, prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej, jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej wówczas:

  1. miejscem świadczenia (należy to odczytywać jako miejsce opodatkowania VAT) wystąpi w kraju UE nabywcy usług (usługobiorcy) oraz
  2. stawka VAT dla danej usługi to stawka VAT funkcjonująca dla danej (nabytej) usługi w kraju UE usługobiorcy.

Rozliczenie w VAT – opodatkowanie VAT sprzedaży tej usługi będzie musiał przeprowadzić usługobiorca z UE.

Od zasady ogólnej występują jednak wyjątki. O tym poniżej.

Przykład 2

Czynny podatnik VAT i VAT-UE wykonał w okresie 04/2024r. usługę prawniczą na rzecz firmy z Czech. Miejscem świadczenia i opodatkowania podatkiem VAT jest terytorium Czech.

Polski sprzedawca wystawia fakturę sprzedaży w miesiącu zakończenia usługi i wykazuje wartość sprzedanej usługi w dacie jej zakończenia w ewidencji i deklaracji JPK_V7 ze stawką VAT NP (nie podlega opodatkowaniu VAT). Dodatkowo wykazuje wartość wyświadczonej usługi w tym samym okresie co powyżej w informacji podsumowującej VAT-UE.

Przykład 3

Podatnik zwolniony z VAT i zarejestrowany do VAT-UE wykonał w okresie 05/2024r. usługę programistyczną na rzecz firmy z Włoch. Miejscem świadczenia i opodatkowania podatkiem VAT jest terytorium Włoch.

Polski sprzedawca wystawia fakturę sprzedaży ze stawką VAT NP (nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce) i wykazuje wartość sprzedanej usługi w miesiącu wykonania usługi ale w deklaracji VAT-9M. Podatnik zwolniony z VAT nie prowadzi ewidencji JPK_V7X to też nie wykazuje tam tego typu transakcji.

Dodatkowo wykazuje wartość wyświadczonej usługi w tym samym okresie co powyżej w informacji podsumowującej VAT-UE.

ISTOTNE:

Przedsiębiorca zwolniony podmiotowo z VAT, który jest zarejestrowany za pomocą formularza VAT-R do transakcji unijnych musi wiedzieć niezwykle ważną rzecz.

Jeżeli w formularzu VAT-R w tabeli C.3 mówiącej o wykonywanych przez podatnika transakcjach wewnątrzwspólnotowych – przedsiębiorca zaznaczył, że:

  1. jako podatnik zwolniony z VAT będzie dokonywał tylko WNT wówczas będzie zobligowany do comiesięcznego składania deklaracji VAT-8 nawet jeśli będzie ona zerowa (nie dokonywał w miesiącu rozliczeniowym transakcji WNT),
  2. jako podatnik zwolniony z VAT będzie dokonywał świadczenia usług na rzecz kontrahentów z UE lub importu usług od kontrahentów z UE wówczas składa deklarację VAT-9M ale tylko za miesiąc w którym świadczył usługę dla kontrahenta z UE lub nabył usługę od kontrahenta z UE.

Świadczenie usług wymogi ewidencyjne

Należy zaznaczyć, iż gdy polski sprzedawca usług – czynny podatnik VAT i VAT-UE świadczy usługi na rzecz firmy z UE, wówczas:

  1. polski sprzedawca ujmuje sprzedaż usług w deklaracji i ewidencji JPK_V7 jako niepodlegające opodatkowaniu VAT oraz w informacji podsumowującej VAT-UE,
  2. zagraniczny kontrahent ujmuje zakup tych usług w deklaracji i ewidencji JPK_V7 po stronie zakupu i sprzedaży według stawki VAT właściwej dla nabytej usługi, stawki VAT funkcjonującej w kraju nabywcy.

W przypadku gdy odbiorcą jest zagraniczny konsument wówczas taka sprzedaż będzie traktowana jak krajowa sprzedaż usług.

Niemniej od podstawowej zasady ustalania miejsca świadczenia występują wyjątki.

Świadczenie usług dla podatnika i konsumenta z UE – uwaga na wyjątki

Od podstawowej zasady występuje kilka wyjątków. Zobrazowano je w poniższej tabeli.

Wyjątkowe przypadki określenia miejsca świadczenia przy zakupie i sprzedaży usług
Rodzaj usługi Miejsce świadczenia (opodatkowania VAT)
Usługi związane z nieruchomościami Miejsce położenia nieruchomości
Usługi restauracyjne i cateringowe Miejsce, w którym usługi są faktycznie wykonywane
Usługi krótkoterminowego wynajmu środków transportu Miejsce, w którym te środki transportu są faktycznie oddawane do dyspozycji usługobiorcy
Usługi turystyki Miejsce, gdzie usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej (lub stałe miejsce prowadzenia działalności lub miejsce zamieszkania bądź pobytu)
Usługi transportu towarów na rzecz podatnika posiadającego siedzibę na terytorium danego kraju dla którego usługi są świadczone – miejscem świadczenia jest terytorium znajdujące się poza terytorium UE gdy transport odbywa się w całości poza UE, posiadającego siedzibę na terytorium państwa trzeciego dla którego usługi są świadczone – miejscem świadczenia jest terytorium kraju jeżeli transport w całości odbywa się w całości na terytorium kraju
Usługi transportu towarów na rzecz podmiotów niebędących podatnikami Miejsce, w którym odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości
Usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika Miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają
Usługi pomocniczych do usług transportowych, takich jak załadunek, rozładunek, przeładunek lub podobnych usług, wycena rzeczowego majątku ruchomego oraz na rzeczowym majątku ruchomym na rzecz podmiotów niebędących podatnikami usług Miejsce, w którym usługi są faktycznie wykonywane
Usługi telekomunikacyjne, nadawcze, elektroniczne na rzecz podmiotów niebędących podatnikami Miejsce, w którym podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu
Usługi transportu pasażerów Miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości
Usługi reklamy, doradcze, licencyjne, bankowe, finansowe, ubezpieczeniowe, przetwarzania danych, tłumaczeń, księgowe, prawnicze, inżynierskie, wynajmu, dzierżawy, leasingu rzeczy ruchomych (poza środkami transportowymi), udzielania dostępu do systemów gazowych, inne świadczone na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu poza terytorium UE Miejsce, gdzie podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu

Przykład 4

Czynny podatnik VAT i VAT-UE wykonał w okresie 04/2024r. usługę remontową nieruchomości położonej w Niemczech. Miejscem świadczenia i opodatkowania podatkiem VAT jest terytorium Niemiec zgodnie z adresem położenia danej nieruchomości.

Polski wykonawca usługi wystawia fakturę sprzedaży i wykazuje wartość sprzedanej usługi w dacie wykonania usługi w ewidencji i deklaracji JPK_V7 ze stawką VAT NP (nie podlega opodatkowaniu VAT).

Co bardzo ważne czynny podatnik VAT wykazuje powyższe wykonanie usługi:

  1. w ewidencji i deklaracji JPK_V7X w rubryce – Dostawa towarów i usług poza terytorium kraju i jednocześnie nie wykazuje w rubryce – w tym świadczenie usług o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT z uwagi na to, że jest to właśnie wyjątek od podstawowej zasady ustalania miejsca świadczenia,
  2. nie wykazuje wartości wykonanej usługi remontowej w informacji podsumowującej VAT-UE z uwagi na to, że jest to właśnie wyjątek od podstawowej zasady ustalania miejsca świadczenia.

Świadczenie usług na rzecz kontrahent z UE albo konsumenta UE to szerokie zagadnienie z dość licznymi wyjątkami od podstawowej reguły rozliczania VAT.

Bezwzględnie należy jednak pamiętać, że świadczenie usług przez polską firmę na rzecz kontrahenta lub konsumenta z UE wymaga ustalenia:

  1. własnego statusu VAT,
  2. statusu VAT odbiorcy usług,
  3. miejsca świadczenia,
  4. czy usługa zawiera się w katalogu wyjątków z uwagi na rodzaj usługi i typ odbiorcy usług.