W stosunku do przedsiębiorców, którzy ponieśli szkody w wyniku powodzi, resort finansów przygotował pakiet ulg podatkowych mających pomóc w przywróceniu płynności finansowej firm. W poniższym artykule przedstawimy najważniejsze rozwiązania obowiązujące w tym zakresie.
Ulga w spłacie zobowiązań podatkowych
W pierwszej kolejności warto odwołać się do treści ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. Jak wynika z art. 32 tejże ustawy udzielanie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a i art. 67b § 1 pkt 3 lit. a ustawy Ordynacja podatkowa, przedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą na obszarze gmin lub miejscowości określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2, następuje na wniosek przedsiębiorcy złożony w terminie do dnia 31 grudnia roku następującego po roku, w którym wystąpiła powódź.
Zgodnie z art. 67a Ordynacji podatkowej organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:
- odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;
- odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek;
- umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
Nie ulega większym wątpliwościom, że powódź – jako zdarzenie losowe i nieprzewidywalne – stanowi okoliczność uzasadniającą ważny interes podatnika w związku z czym przedsiębiorcy poszkodowani w wyniku powodzi mogą skutecznie wnioskować o przyznanie ulgi podatkowej.
W wyroku WSA w Bydgoszczy z dnia 08.11.2023 r., I SA/Bd sąd wskazał, że zdarzeniem losowym będzie zaistniałe, niespodziewane zdarzenie niezależne od woli podatnika, które spowodowało, że ten znalazł się z trudnej sytuacji materialnej nie pozwalającej mu na zapłatę zaległości, tj. pożar, powódź, kradzież itp. Ponadto organ I instancji wskazał, że ważnego interesu zobowiązanego nie można utożsamiać z subiektywnym przekonaniem wnioskodawcy o potrzebie umorzenia należności. Nie do zaakceptowania, także z punktu widzenia interesu społecznego, jest sytuacja, w której spłata zobowiązań zmuszałaby dłużnika do korzystania z pomocy społecznej.
Wobec powyższego, należy stwierdzić, że umorzenie zaległości podatkowej mogą uzasadniać tylko szczególne przesłanki wynikające z art. 67a § 1 O.p. O tego rodzaju przesłance „uzasadnionego ważnego interesu” można mówić np. w razie znacznego obniżenia zdolności płatniczych dłużnika, spowodowanych zdarzeniem losowym (powódź, pożar, kradzież lub inne zdarzenie uznane za wyjątkowe). Tak też wyrok WSA w Szczecinie z dnia 05.10.2023r., I SA/Sz 132/23.
WAŻNE
Przedsiębiorcy poszkodowani w wyniku siły wyższej (jaką jest powódź) mogą wnioskować o przyznanie ulgi podatkowej w rozumieniu Ordynacji podatkowej.
Przedłużenie terminu płatności podatków
Na mocy art. 50 Ordynacji podatkowej Minister Finansów został wyposażony w prawo do wydawania rozporządzenia w sprawie przedłużenia terminu płatności podatków. Na podstawie tej delegacji wydano rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 września 2024 r. w sprawie przedłużenia niektórych terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego w związku z powodzią we wrześniu 2024 r.
Z treści ww. aktu wynika, że przedłuża się do dnia 30 kwietnia 2025 r. termin do zapłaty zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych należnych za:
- miesiące od sierpnia do grudnia 2024 r. – w przypadku podatników opłacających zaliczki miesięczne,
- III i IV kwartał 2024 r. – w przypadku podatników opłacających zaliczki kwartalne.
Podobne przedłużenie obowiązuje w zakresie podatku VAT. Zgodnie z przywołanym rozporządzeniem przedłuża się podatnikom podatku od towarów i usług do dnia:
- 25 stycznia 2025 r. terminy do zapłaty podatku VAT przypadające w okresie od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia do dnia 31 grudnia 2024 r.;
- 25 listopada 2024 r. terminy do złożenia:
a) deklaracji VAT
b) informacji podsumowujących,
c) ewidencji, o których mowa w art. 109 ust. 3b i 3c ustawy VAT
– przypadające w okresie od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia do dnia 31 października 2024 r.
Aby przedsiębiorca mógł skorzystać z ww. przedłużenia musi łącznie spełniać następujące warunki:
- jest poszkodowanym w rozumieniu ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi;
- ma siedzibę, zarząd lub miejsce zamieszkania na terenie gminy poszkodowanej, o której mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie;
- prowadzi działalność gospodarczą na terenie gminy, o której mowa w pkt 2.
Użyte pojęcie „poszkodowany” oznacza osobę fizyczną, osobę prawną i jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, które na skutek powodzi doznały szkód majątkowych lub utraciły, chociażby czasowo, możliwość korzystania z posiadanej nieruchomości lub lokalu (art. 2 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi).
WAŻNE
Ministerstwo Finansów wprowadziło w życie rozporządzenie przedłużające terminy płatności podatków dochodowym oraz podatku VAT dla przedsiębiorców poszkodowanych w wyniku powodzi.
Przedsiębiorcy poszkodowani w wyniku powodzi z września 2024 roku mogą liczyć na określone wsparcie w zakresie sfery podatkowej. W tym przypadku można wymienić możliwość wnioskowania o ulgi określone w art. 67a Ordynacji podatkowej czy też prawo do zapłaty podatków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą w późniejszym terminie.