Na krótko przed końcem 2024 roku, ogłoszono ustawę o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 2024, poz. 1915). Przepisy zmieniające sprawią, że przedsiębiorcy zapłacą niższą składkę zdrowotną, jednakże preferencje nie obejmą wszystkich. Kto zapłaci mniej i o ile – szczegóły poniżej!
Przedsiębiorcy o najniższych dochodach z mniejszą składką zdrowotną
Zgodnie z art. 79a ustawy z dnia 27 sierpnia 2024r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, składka zdrowotna wynosi nie mniej niż kwota odpowiadająca 9% minimalnego wynagrodzenia. Ustawa zmieniająca, o której wspomniano we wstępie obniża minimalną składkę zdrowotną do wysokości 9% z 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Wyliczenie składki w świetle dotychczasowych regulacji oraz z uwzględnieniem zmian wygląda następująco:
- przed zmianą przedsiębiorcy zapłaciliby minimalną składkę w wysokości 419,94 zł (9% z 4666 zł),
- po zmianie przedsiębiorcy zapłacą 314,96 zł (9% z 75% x 4666 zł),
– czyli niecałe 105 zł mniej,
Ustawa zmieniająca precyzuje, iż obniżona podstawa dotyczy roku składkowego rozpoczynającego się 1 lutego 2025r. i kończącego się 31 stycznia 2026r. Pojawia się więc pytanie, dlaczego ustawodawca nie zaimplementował obniżonej podstawy składki zdrowotnej na stałe.
Podkreślić ponadto należy, że na zmianie zyskają wyłącznie przedsiębiorcy , których dochód z działalności nie przekroczy kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli 4666 zł. Przedsiębiorcy o wyższych dochodach zapłacą standardowo 9% składki zdrowotnej. Przykładowo przedsiębiorca generujący średnie dochody na poziomie 5000 zł miesięcznie nie zyska na tej zmianie.
ISTOTNE:
Niższą składkę zapłacą tylko przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych (skala podatkowa/podatek liniowy) lub stosujący kartę podatkową.
Przedsiębiorcy nie muszą płacić składki zdrowotnej od przychodów ze zbycia środków trwałych
Kolejną zmianą na której przedsiębiorcy mogą istotnie zyskać jest możliwość nie uwzględniania w podstawie składki zdrowotnej przychodów ze zbycia środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych z wyłączeniem składników majątku, których wartość początkowa nie przekracza 1500 zł. Z tej preferencji mogą skorzystać zarówno przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych, jak i ryczałtowcy. Z podstawy składki zdrowotnej wyłączyć można także przychody z odpłatnego zbycia składników majątku użytkowanych na podstawie umowy leasingu. Brak przychodu oznacza jednocześnie brak możliwości obniżenia podstawy składki zdrowotnej o niezamortyzowaną część składnika majątku.
Celowo posługujemy się zwrotem „można”, ponieważ nowe brzmienie art. 81 ust. 2 zd, ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych daje przedsiębiorcom wybór. Jeżeli uwzględnienie w podstawie składki zdrowotnej, przychodu ze sprzedaży środka trwałego okazałoby się korzystne, np. w związku z wystąpieniem straty ze zbycia środka trwałego, wówczas przedsiębiorca w rocznej podstawie składki zdrowotnej może uwzględnić przychody oraz koszty z tego tytułu. Podkreślić należy, że ewentualna nadpłata wykazana zostanie dopiero w rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej. Sytuacja ta została zobrazowana na poniższym przykładzie.
Przykład 1
Pan Jacek w styczniu 2025r. sprzedał samochód osobowy będący firmowym środkiem trwałym za 50 000 zł. Pan Jacek znacząco obniżył cenę pojazdu z uwagi na uszkodzony silnik.
Wartość niezamortyzowana na dzień sprzedaży wynosiła 85 000 zł.
Pan Jacek zdecydował się wykazać przychód ze sprzedaży środka trwałego w podstawie składki zdrowotnej, ponieważ powstała strata ze sprzedaży samochodu w kwocie 35 000 zł, obniży podstawę składki zdrowotnej z podstawowej działalności operacyjnej przedsiębiorstwa.
Pan Jacek opodatkowuje dochody skalą podatkową, stąd taki zabieg pozwoli mu zaoszczędzić 3 150 zł (9% z 35 000 zł). Kwotę tą uzyska dopiero w maju 2026 roku po wykazaniu nadpłaty w rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej.
Możliwość pominięcia przychodów ze sprzedaży środków trwałych w podstawie składki zdrowotnej jest szczególnie korzystne dla ryczałtowców, w przypadku gdy taki przychód spowodowałoby przekroczenie progu 60 000 zł lub 300 000 zł, obligującego do opłacenia wyższej składki.
Dostosowanie zasad obliczania podstawy składki zdrowotnej do przepisów o metodzie kasowej
Ostatnią znaczącą zmianą w zakresie składki zdrowotnej jest dostosowanie przepisów w tym zakresie do obowiązującej od 2025 roku możliwości stosowania metody kasowej w podatku PIT (tematyka metody kasowej w podatku PIT była już przedmiotem rozważań na naszym blogu: https://www.taxe.pl/blog/2487/zmiany-w-pit-2025-pit-kasowy-dla-kogo-i-na-jakich-zasadach-zawiadomienie-do-20-lutego/).
Modyfikacja przepisów ma na celu uwzględnienie w podstawie składki zdrowotnej przychodów i kosztów zgodnie z ideą metody kasowej, tj. w dacie otrzymania należności/ dacie uregulowania zobowiązania.
Zmiany w składce zdrowotnej na 2026 mogą być bardziej radykalne
Kończąc rozważania w przedmiocie zmian w składce zdrowotnej warto zaakcentować, iż proponowane zmiany w tym zakresie na 2026 rok są zdecydowanie bardziej radykalne i mogą spowodować, że część przedsiębiorców będzie zmuszona do zmiany formy opodatkowania. Projekt zakłada stałą składkę zdrowotną, wynoszącą 9% z 75% minimalnego wynagrodzenia dla przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem, których miesięczne przychody nie przekraczają 3 krotności przeciętnego wynagrodzenia, czyli ok. 25 tys. zł miesięcznie. Nadwyżka przychodów ponad tę kwotę, miałaby zostać objęta dodatkową składką zdrowotną wynoszącą 3,5% tej nadwyżki. Przyjęcie takiego rozwiązania sprawi, że dla części firm osiągających bardzo wysokie przychody z handlu, czy produkcji, ryczałt może stać się po prostu nieopłacalny.
Z kolei przedsiębiorcy stosujący skalę podatkową lub podatek liniowy z założenia opłacaliby taką samą składkę zdrowotną jak ryczałtowcy, jednak pod warunkiem uzyskiwania miesięcznego dochodu nieprzekraczającego 1,5 krotności przeciętnego wynagrodzenia, czyli ok. 12 tys. zł. Analogicznie, nadwyżka dochodu zostałaby objęta składką zdrowotną wynoszącą 4,9% dochodu.
Podsumowując, należy z uwagą śledzić proces legislacyjny, aby ewentualne działania reorganizacyjne podjąć z odpowiednim wyprzedzeniem.
Autor: Łukasz Kluczyński