Bardzo często zdarza się, że polscy przedsiębiorcy świadczą usługi poza terytorium kraju. W takim przypadku istotną kwestią staje się poprawne wykazanie wartości świadczonej usługi w części deklaracyjnej oraz ewidencyjnej pliku JPK VAT. Szczegóły przedstawiamy poniżej.
Świadczenie usług poza terytorium kraju a miejsce opodatkowania VAT
Podatek od towarów i usług jest zobowiązaniem o charakterze terytorialnym, co oznacza, że dana usługa podlega opodatkowaniu w tym kraju w którym ustawa VAT określa miejsce świadczenia.
Generalna zasada dotycząca miejsca świadczenia usług (na rzecz podatników) została określona w art. 28b ust. 1 ustawy. W oparciu o ten przepis, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.
Zasadniczo zatem obowiązek podatkowy w przypadku świadczenia usług na rzecz zagranicznego kontrahenta spoczywa na usługobiorcy, który przejmuje rozliczenia podatku należnego w oparciu o zasadę odwrotnego obciążenia. W takich okolicznościach polski podatnik wystawia fakturę bez kwoty i bez stawki podatku oraz z adnotacją „odwrotne obciążenie”.
WAŻNE
W przypadku transakcji pomiędzy przedsiębiorcami mającymi siedziby w różnych krajach miejscem opodatkowania usługi jest co do zasady kraj usługobiorcy.
Świadczenie usług poza terytorium kraju a część ewidencyjna JPK VAT
Pomimo, iż wskazana usługa nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT w Polsce to fakt ten nie zwalnia polskiego podatnika z obowiązku wykazania wartości świadczenia w ewidencji prowadzonej na potrzeby podatku VAT
Wskażmy, że zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy VAT podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 albo art. 113a ust. 1, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku i sporządzenie informacji podsumowującej, w szczególności dane dotyczące:
- rodzaju sprzedaży i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, w tym korekty podatku należnego, z podziałem na stawki podatku;
- kwoty podatku naliczonego obniżającego kwotę podatku należnego, w tym korekty podatku naliczonego;
- kontrahentów;
- dowodów sprzedaży i zakupów.
Jednocześnie zgodnie z art. 109 ust. 3a ustawy VAT podatnicy świadczący usługi, których miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju, są obowiązani w prowadzonej ewidencji podać nazwę usługi, wartość usługi bez podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, uwzględniając moment powstania obowiązku podatkowego określany dla tego rodzaju usług świadczonych na terytorium kraju.
WAŻNE
Świadczenie usług poza terytorium kraju należy wykazać w ewidencji prowadzonej na potrzeby podatku VAT. Co ciekawe Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 31.05.2017 r., nr 0114-KDIP1-2.4012.35.2017.1.RD wskazał, że obowiązek ten dotyczy również podatników zwolnionych od VAT, którzy w tym zakresie nie przesyłają plików JPK VAT do urzędu skarbowego.
Świadczenie usług poza terytorium kraju a część deklaracyjna JPK VAT
Zrealizowane na rzecz zagranicznych kontrahentów usługi niepodlegające opodatkowaniu VAT w Polsce muszą być również wykazane w odpowiednich pozycjach deklaracji JPK VAT. Zgodnie z „Objaśnieniami do deklaracji dla podatku od towarów i usług (VAT-7 i VAT-7K)” – stanowiącymi załącznik do rozporządzenia w sprawie wzorów deklaracji dla podatku od towarów i usług w poz. 11 wykazuje się dostawę towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju, w stosunku do których przysługuje podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, o którym mowa w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy, lub prawo do zwrotu kwoty podatku naliczonego, o którym mowa w art. 87 ust. 5 ustawy.
W pozycji tej nie uwzględnia się wartości dostaw towarów i świadczonych usług dokonywanych w ramach działalności gospodarczej zarejestrowanej poza terytorium kraju oraz świadczonych usług rozliczanych w ramach procedury szczególnej dotyczącej usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych lub usług elektronicznych;
Wymieniony przepis art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy wskazuje, że podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
Biorąc pod uwagę powyższe jeżeli w stosunku do świadczonych przedmiotowych usług podatnikowi będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego (od zakupów dokonywanych na terytorium Polski i niezbędnych do świadczenia usług zagranicznych) to usługi świadczone poza terytorium Polski należy wykazać w deklaracji VAT.
WAŻNE
Usługi świadczone poza terytorium kraju, ujmuje się w:
- w części ewidencyjnej pliku JPK_VAT- w poz. K_11 (Wysokość podstawy opodatkowania wynikająca z dostawy towarów oraz świadczenia usług poza terytorium kraju) i K_12 (Wysokość podstawy opodatkowania wynikająca ze świadczenia usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 u.p.t.u., czyli usług wykonanych dla innych podatników unijnych, których miejsce opodatkowania ustala się na podstawie art. 28b ustawy VAT),
- w części deklaracyjnej pliku JPK_VAT – w poz. P_11 (Zbiorcza wysokość podstawy opodatkowania z tytułu dostawy towarów oraz świadczenia usług poza terytorium kraju) i P_12 (Zbiorcza wysokość podstawy opodatkowania z tytułu świadczenia usług, o których mowa w art. 100 ust. 1 pkt 4 u.p.t.u.).
Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że chociaż świadczenie usług poza terytorium kraju zasadniczo nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT w Polsce to jednak podatnik ma obowiązek odpowiedniego zaewidencjonowania tego zdarzenia w pliku JPK VAT.