Niebawem każdy, podatnik nabywający towar lub usługę od dostawcy, który jest czynnym podatnikiem VAT będzie musiał zweryfikować, na jakie konto bankowe dokonuje zapłaty za otrzymaną fakturę dotyczącą tej dostawy. Skutek zapłaty na niewłaściwe konto to pomniejszenie kosztów albo zwiększenie przychodów o wartość z faktury zapłaconej na złe konto. Na czym polegać ma, zatem powyższa, nowa zmiana w przepisach podatkowych? Kogo w ogóle ma dotyczyć i jakie faktury?
Kiedy podatnik nie zaliczy otrzymanej faktury w koszty firmy?
Zgodnie z art. 22p ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwanej dalej ustawą o PIT (kształt obowiązujący od 1 stycznia 2020r.) podatnik, który prowadzi działalność gospodarczą i dokona zapłaty za otrzymaną fakturę w kwocie powyżej 15.000zł brutto:
- bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub
- na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów
– to nie będzie mógł zaliczyć wartości netto tej faktury w koszty prowadzonej działalności.
W pierwszym przypadku sytuacja jest klarowna, czyli prawodawca nakazuje opłacać faktury o wartości powyżej 15.000zł brutto za pośrednictwem rachunku płatniczego inaczej faktura ta w części dotyczącej kwoty netto nie będzie mogła być zaliczona w koszty firmy. Podkreślenia wymaga istotny fakt, że dotyczy do wystawcy faktury, który jest zarówno czynnym podatnikiem VAT albo zwolnionym podatnikiem VAT. To samo tyczy się nabywcy.
W drugiej sytuacji należałoby się przyjrzeć nieco bliżej zamysłom ustawodawcy zapisanym w art. 22p ust. 1 pkt 1 ww. ustawy a więc jeżeli podatnik prowadzący działalność gospodarczą ureguluje zobowiązanie z tytułu otrzymanej dostawy towarów i usług w kwocie powyżej 15.000zł brutto:
- potwierdzone fakturą i dotyczące sprzedaży towarów lub usług,
- na inne konto, niż wymienione w wykazie podmiotów,
- dotyczące kontrahenta sprzedawcy, który jest czynnym podatnikiem VAT
– wówczas nie zaliczy w koszty firmowe tej części faktury, za którą zapłacił na niewłaściwy rachunek płatniczy (dotyczy kwoty netto).
Przykład 1
Czynny podatnik VAT otrzymał w styczniu 2020r. fakturą za nabycie towaru z dnia 10.01.2020r. na kwotę 20.000zł netto, 4.600zł VAT, 24.600zł brutto. Omyłkowo połowę tej faktury zapłacił na konto kontrahenta widniejące w wykazie podmiotów a połowę na stare konto kontrahenta niezgłoszone do wykazu.
W tej sytuacji podatnik w miesiącu styczniu 2019r. zmniejszy koszty uzyskania przychodów o kwotę 10.000zł netto a więc kwotę zapłaconą na konto nieznajdujące się wykazie podmiotów. Pozostała część faktury pozostanie w kosztach firmy.
Przykład 2
Zwolniony podatnik VAT wystawił swojemu odbiorcy w styczniu 2020r. fakturę za sprzedaż artykułów drewnianych na kwotę 15.500zł netto, 3.565zł VAT, 19.065zł brutto. Odbiorca uregulował daną fakturę na wskazane przez sprzedawcę konto bankowe.
W tym przypadku odbiorca nie musi się martwić o właściwe konto dostawcy zwolnionego z VAT dla zapłaty za fakturę znajdujące się w wykazie podmiotów, bowiem dotyczy to wyłącznie okoliczności, w których sprzedawca jest czynnym podatnikiem VAT.
W tym miejscu należy podkreślić bardzo ważną kwestią a mianowicie to, że obowiązek zmniejszenia kosztów z tytułu opłacenia faktury na niewłaściwe konto kontrahenta będzie odnosić się do zobowiązania powstałego najwcześniej 1 stycznia 2020r. albo kosztów zarejestrowanych w księgach podatnika najwcześniej 1 stycznia 2020r.
Podatnik dokonał uchybienia, co dalej?
Jeżeli jednak zdarzy się podatnikowi uregulować zapłatę za fakturę kosztową na inne konto dostawcy towarów lub usług, niż wynikające z wykazu podmiotów, wtedy dokonuje on:
- zmniejszenia kosztu uzyskania przychodów albo
- zwiększenia przychodów w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów
– w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego albo został zlecony przelew.
Zapłata na zły rachunek dotyczy także środków trwałych
Jeżeli podatnik nabędzie środek trwały i zapłaci za fakturę jego dotyczącą na konto nieznajdujące się w wykazie podmiotów to powyższe przepisy będą miały również zastosowanie a więc ta część kosztu, która zostanie uregulowana na niewłaściwe konto nie będzie podstawą do naliczenia odpisów amortyzacyjnych bądź ujęcia amortyzacji jednorazowej, (jeżeli podatnik będzie posiadał do niej uprawnienia).
Pozostałe przypadki zmniejszenia kosztów
Podatnicy, którzy zapłacą za fakturę na konto sprzedawcy niewidniejące w wykazie podmiotów po likwidacji działalności gospodarczej, wówczas mają obowiązek pomniejszyć koszty firmowe (albo zwiększyć przychody) w rozliczeniu za rok, w którym nastąpiła likwidacja danej działalności.
Z kolei podatnicy, którzy zapłacą za fakturę na konto sprzedawcy niewidniejące w wykazie podmiotów po zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę, wówczas są zobligowani pomniejszyć koszty firmowe (albo zwiększyć przychody) w rozliczeniu za rok poprzedzający rok podatkowy, w którym nastąpiła zmiana formy opodatkowania.
Zapłata za fakturę wyłącznie na rachunek płatniczy kontrahenta zawarty w wykazie podmiotów
Wiele razy powyżej został wymieniony wykaz podmiotów, który ma zawierać właściwy rachunek płatniczy każdej firmy (będącej czynnym podatnikiem VAT), na który należy wpłacać zobowiązanie wynikające z otrzymanej dostawy towarów lub usług. W takim razie co to za wykaz?
W myśl art. 96b ust. 1 ustawy o VAT już od września 2019r. Szef KAS będzie prowadził elektroniczny wykaz podmiotów (w wersji poszerzonej o niektóre dane firmy) dla:
- podatników zwolnionych z VAT,
- wykreślonych z rejestru podatników VAT,
- przywróconych do rejestru podatników VAT,
- czynnych podatników VAT.
Wykaz podmiotów Szef KAS udostępni na stronie BIP Ministerstwa Finansów. Poza tym wykaz będzie także widoczny w CEIDG. Jego aktualność będzie przeprowadzana raz na dobę w każdy dzień roboczy.
Każdy podatnik drogą elektroniczna będzie mógł ustalić właściwy dla zapłaty za fakturę kosztową rachunek płatniczy zawarty w tym wykazie dla konkretnej firmy.
Ponadto podatnik zweryfikuje czy dany kontrahent w ogóle istnieje w tym wykazie na wybrany dzień (możliwa rozpiętość wybranego okresu czasu to 5 lat licząc od roku poprzedniego wstecz).
Nie znajdą się tam natomiast rachunki płatnicze podatników zwolnionych z VAT.
Każdy podatnik, który zidentyfikuje w wykazie niepoprawność w swoim danych, będzie mógł złożyć wniosek do Szefa KAS o ich sprostowanie.
Jakie dane będzie zawierał wykaz podmiotów
Z dniem 1 września 2019r. wykaz podmiotów prowadzony przez Szefa KAS będzie zawierał dane takie jak:
- nazwa firmy lub imię i nazwisko,
- status VAT podmiotu – czynny lub zwolniony podatnik VAT, wykreślony lub przywrócony do rejestru podatnik VAT oraz w ogóle niezarejestrowany podatnik do VAT,
- nr NIP, jeżeli podmiot posiada,
- nr REGON, jeżeli podmiot posiada,
- nr PESEL o ile został nadany,
- nr KRS o ile został nadany,
- adres siedziby, jeżeli podmiotem nie jest osoba fizyczną,
- adres stałego miejsca prowadzenia działalności podatnika, a jeśli nie posiada to adres stałego miejsca prowadzenia działalności a jeśli i ten nie posiada to adres miejsca zamieszkania, jeżeli podatnikiem jest osoba fizyczna,
- imię, nazwisko, nr PESEL lub nr NIP osób należących do organu, który reprezentuje dany podmiot, prokurentów oraz wspólników spółek,
- daty wpisu do rejestru podatników VAT (także odmowy rejestracji, wykreślenia z rejestru, przywrócenia zarejestrowania, jako podatnika VAT),
- podstawę prawna odmowy rejestracji, wykreślenia z rejestru, przywrócenia zarejestrowania, jako podatnika VAT,
- Numer lub numery rachunków płatniczych wpisanych przez podatnika w zgłoszeniach identyfikacyjnych lub aktualizacyjnych (CEIDG, NIP-8) oraz potwierdzonych przy wykorzystaniu systemu teleinformatyczny izby rozliczeniowej.
Nabywca odpowiada solidarnie całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe dostawcy
Podatnik, który zakupił towary lub usługi od dostawcy – czynnego podatnika VAT będzie odpowiadał wraz z nim całym swoim majątkiem, za jego zaległości podatkowe dotyczące części podatku VAT proporcjonalnie przypadającej na tę dostawę towarów lub to świadczenie usług.
Oczywiście dotyczy to przypadku, gdy całość lub część faktury została uregulowana na inne konto sprzedawcy niż występujące na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów.
Oświadczenie podatnika może przyczynić się do braku korekty kosztów
Obowiązek zmniejszenia kosztów (lub zwiększenia przychodów) z tytułu zapłaty całości lub części faktury na rachunek płatniczy inny niż zawarty na dzień dokonania przelewu w wykazie podmiotów ominie podatnika, który złoży w ciągu 3 dni od wykonania przelewu do właściwego urzędu skarbowego zawiadomienie o tym fakcie.
Minister Finansów ma udostępnić wzór takiego zawiadomienia. Jednak w ustawie Ordynacja Podatkowa (w kształcie obowiązującym od 1 stycznia 2020r.) już określono, że ma ono zawierać:
- nazwę firmy, nr NIP, adres siedziby nabywcy albo
- imię i nazwisko, jeżeli podatnikiem nabywcą jest osoba fizyczna prowadząca działalność,
- adres stałego miejsca prowadzenia działalności podatnika nabywcy, a jeśli nie posiada to adres stałego miejsca prowadzenia działalności a jeśli i ten nie posiada to adres miejsca zamieszkania, podatnika dokonującego zapłaty należności,
- nr NIP, nazwę albo imię i nazwisko oraz adres podatnika, który wystawił fakturę,
- nieprawidłowy nr rachunku płatniczego, na który nabywca dokonał zapłatę za fakturę,
- dzień zlecenia przelewu na ten rachunek,
- kwotę faktury.
Opublikowano: 2019-09-04