Miejscem opodatkowania VAT świadczonych usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz elektronicznych na rzecz podatników (firm) z UE jest miejsce (kraj UE), w którym odbiorca ww. usług posiada siedzibę działalności gospodarczej albo stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej albo po prostu stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu. Taki sposób opodatkowania pozwala przenieść obowiązek rozliczenia VAT na usługobiorcę. Problem pojawia się, gdy powyższe usługi przedsiębiorca unijny (polski podatnik) będzie świadczył w różnych krajach na rzecz nie podatników (osób prywatnych nieprowadzących żadnej działalności). W takiej sytuacji polscy podatnicy mogą posiłkować się jeszcze tzw. procedurą MOSS.
Usługi telekomunikacyjne, nadawcze oraz elektroniczne w świetle rozporządzenia UE oraz ustawy o VAT
W świetle art. 2 ustawy o VAT oraz art. 6a, 6b oraz 7 rozporządzenia wykonawczego Rady UE nr 282/2011 poprzez usługi:
- telekomunikacyjne rozumie się usługi dotyczące transmisji, emisji i odbioru sygnałów, tekstów, obrazów i dźwięków lub wszelkiego rodzaju informacji drogą kablową, radiową, optyczną lub za pośrednictwem innych systemów elektromagnetycznych (wraz z przeniesieniem praw do emisji),
- nadawcze należy rozumieć usługi zawierające treści audio i audiowizualne, takie jak programy radiowe lub telewizyjne dostarczane za pośrednictwem sieci komunikacyjnych (radio, telewizja, internet), powszechnie udostępniane przez dostawcę usług medialnych i objęte jego odpowiedzialnością redakcyjną, przeznaczone do jednoczesnego słuchania lub oglądania zgodnie z zaplanowanym programem,
- elektroniczne rozumie się usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie – ze względu na ich charakter – jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe.
Opodatkowanie świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz elektronicznych w VAT na rzecz osób prywatnych
W przypadku świadczenia ww. usług przez polskiego podatnika sprzedawcę na rzecz podatników z innych krajów UE (firm), obowiązek rozliczenia podatku VAT przejmuje odbiorca tych usług.
Natomiast, gdy powyższe usługi polski sprzedawca świadczy na rzecz osób prywatnych spoza Polski ale mieszkających na terenie UE, wówczas obowiązek ich rozliczenia względem VAT wystąpi w kraju odbiorcy – osoby prywatnej (nieprowadzącej żadnej działalności).
Wyjątek od reguły opodatkowania usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz elektronicznych świadczonych na rzecz osób prywatnych
Polski podatnik sprzedawca prowadzący działalność gospodarczą może skorzystać z metody uproszczonej rozliczenia podatku VAT bez konieczności rejestracji do VAT w każdym państwie UE, z którego pochodzą odbiorcy prywatni, jeżeli:
- Sprzedawca usług posiada siedzibę firmy albo stałe miejsce jej prowadzenia wyłącznie w jednym państwie UE,
- Usługi telekomunikacyjne, nadawcze oraz elektroniczne sprzedawca świadczy na rzecz osób fizycznych nieprowadzących żadnej działalności i posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu w państwie UE innym niż Polska,
- Całkowita wartość usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz elektronicznych, świadczonych na osób fizycznych z UE ale spoza Polski nieprowadzących żadnej działalności pomniejszona o kwotę podatku VAT, nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego ani w poprzednim roku podatkowym kwoty 10 000 euro, przy czym w przypadku usługodawcy posiadającego siedzibę działalności gospodarczej, albo stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, tylko na terytorium Polski kwota limitu wynosi 42 000 zł.
Niestety dla wielu podatników powyższe warunki są niezwykle trudne do spełnienia. Z pomocą może przyjść tzw. szczególna procedura rozliczania VAT z tytułu świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych, elektronicznych na rzecz nie podatników UE spoza Polski (osób nieprowadzących żadnej działalności).
Procedura MOSS przy sprzedaży usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz elektronicznych na rzecz osób prywatnych
Jeżeli polski sprzedawca, będący czynnym podatnikiem VAT (oraz VAT-UE) świadczy usługi telekomunikacyjne, nadawcze lub elektroniczne na rzecz podatników (firm), wówczas rozliczenie przejmuje odbiorca usług. Znaczy to, że dana usługa rozliczana jest według miejsca prowadzenia działalności usługobiorcy (siedziby, miejsca zamieszkania lub pobytu).
W przypadku świadczenia ww. usług na rzecz osób prywatnych (nieprowadzących żadnej działalności) dana transakcja powinna być opodatkowana w kraju prywatnego odbiorcy, co spowoduje obowiązek rejestracji dla celów VAT i rozliczenia podatku VAT w każdym kraju prywatnego odbiorcy (z uwagi na to, że nie jest on podatnikiem).
Dzieje się tak dlatego, że osoba prywatna nie prowadząca żadnej działalności nie stanowi podatnika w rozumieniu ustawy o VAT. Zatem w tej sytuacji to sprzedawca usług przejmuje obowiązek rozliczenia podatku VAT od tej sprzedaży usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz elektronicznych.
Polski podatnik, niespełniający warunków wcześniej wymienionego wyjątku może jednak skorzystać z rozliczenia podatku VAT w tzw. procedurze MOSS.
W jaki sposób funkcjonuje MOSS?
Procedura MOSS umożliwia podatnikowi rozliczenie podatku VAT przy świadczeniu usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz elektronicznych na rzecz osób prywatnych nieprowadzących żadnej działalności bez konieczności rejestracji podmiotu świadczącego te usługi do VAT w każdym kraju, w którym usługi te były świadczone. Jednocześnie podatnik, który nie może skorzystać z wcześniej przytoczonego wyjątku ma prawo do rejestracji rozliczania VAT według procedury MOSS.
Rozliczenie VAT w procedurze MOSS działa w ten sposób, że podatnik z niej korzystający dodaje stawkę VAT właściwą dla kraju prywatnego odbiorcy i świadczonych usług do wartości usługi i taką też wartość (netto, VAT, brutto) umieszcza na fakturze sprzedaży (jeżeli w ogóle ją wystawi).
Powyższy sposób rozliczenia VAT według procedury MOSS dotyczy wszystkich krajów w których mieszkają prywatni odbiorcy usług (w UE) i w których sprzedawca tych usług nie posiada siedziby firmy lub stałego miejsca prowadzenia działalności.
Rejestracja do MOSS
Polski podatnik prowadzący działalność gospodarczą w Polsce (siedziba firmy lub stałe miejsce prowadzenia działalności) może dobrowolnie dokonać rejestracji do procedury MOSS w Polsce.
W tej sytuacji Polska staje się krajem członkowskim – identyfikacyjnym dla rozliczeń MOSS dla danej polskiej firmy oczywiście jeżeli posiada ona siedzibę albo stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium RP.
Podatnik składa wniosek o rejestrację do procedury MOSS, aktualizację swoich danych oraz rezygnację z MOSS do Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa – Śródmieście.
Rejestracji do procedury MOSS podatnik dokonuje na formularzu VIU-R dostępnym na stronie MF:
https://www.podatki.gov.pl/media/3950/viu-r-2-_v1-0e.pdf
Można tę operację przeprowadzić używając system e-Deklaracje.
Polski czynny podatnik VAT dokonując rejestracji do procedury MOSS powinien podać te same dane, jakie wprowadzał rejestrując się do rejestru podatników VAT przy pomocy formularza VAT-R. Istotnym jest także podanie aktualnych danych kontaktowych. Jest to bardzo ważne z uwagi na to, że proces rozliczania VAT według MOSS jest w większości zautomatyzowany. Podatnik po dokonaniu rejestracji otrzyma potwierdzenie jej przeprowadzenia lub ewentualnego odrzucenia.
Jeżeli polski podatnik rejestrujący się do MOSS jest podmiotowo zwolniony z VAT, wówczas korzystając z procedury MOSS ma obowiązek płacić VAT od pierwszej sprzedanej usługi w krajach członkowskich prywatnych odbiorców (telekomunikacyjnej, nadawczej lub elektronicznej). Warto zaznaczyć, że rejestracja do MOSS nie skutkuje z kolei utratą zwolnienia podmiotowego z VAT dla sprzedaży krajowej.
Rejestracja do procedury MOSS będzie skuteczna od pierwszego dnia następnego kwartału po przeprowadzeniu przez podatnika rejestracji (VIU-R) w sytuacji, gdy podatnik jeszcze nie świadczył ww. usług na rzecz osób prywatnych.
Gdy natomiast podatnik rozpoczął świadczenie ww. usług od razu po rejestracji a przed pierwszym dniem następnego kwartału, wówczas procedura MOSS zadziała od razu, ale pod warunkiem, iż podatnik zgłosi fakt rozpoczęcia świadczenia ww. usług z zastosowaniem procedury MOSS do dziesiątego dnia miesiąca następnego.
Ewidencja i deklaracja VAT
Podatnik świadczący usługi telekomunikacyjne, nadawcze oraz elektroniczne na rzecz osób prywatnych, po rejestracji do procedury MOSS ma obowiązek zgodnie z rozporządzeniem Rady UE 282/11 prowadzić ewidencję sprzedaży tych usług zawierającą, co najmniej:
- oznaczenie państwa członkowskiego konsumpcji, na rzecz, którego świadczona jest usługa,
- rodzaj świadczonej usługi,
- datę świadczenia usługi,
- podstawę opodatkowania ze wskazaniem użytej waluty,
- wszelkie dalsze kwoty podwyższające lub obniżające podstawę opodatkowania,
- zastosowaną stawkę VAT,
- kwotę należnego VAT ze wskazaniem użytej waluty,
- datę i kwotę otrzymanych płatności,
- wszelkie płatności zaliczkowe otrzymane przed świadczeniem usługi,
- w przypadku gdy wystawiono fakturę – informacje zawarte na fakturze,
- nazwisko/nazwę usługobiorcy, jeżeli są znane podatnikowi,
- informacje wykorzystywane do określenia miejsca, w którym usługobiorca ma siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, lub zwykłe miejsce pobytu.
Oprócz tego do dwudziestego dnia miesiąca po kwartale kalendarzowym podatnik składa elektronicznie do Drugiego US Warszawa – Śródmieście deklarację VIU-D za okres kwartalny. Deklaracje kwartalne VIU-D składa nawet, jeżeli są one zerowe. Deklaracja dostępna jest pod adresem:
https://www.podatki.gov.pl/media/3949/viu-d-1-_v1-0e.pdf
Co ciekawe, jeżeli termin złożenia deklaracji wypadnie np. w niedzielę, wówczas wyjątkowo termin ten nie ulega przesunięciu na pierwszy dzień roboczy (dotyczy tylko deklaracji w ramach rozliczania VAT według procedury MOSS).
Powyższa zasada nie dotyczy natomiast zapłaty podatku VAT wynikającego z rozliczenia według procedury MOSS a zatem termin zapłaty podatku, który jest taki sam jak złożenia kwartalnej deklaracji VIU-D (20 dzień miesiąca następnego po kwartale kalendarzowym), jeśli przypadnie w dzień wolny, wówczas ustawowo ulegnie przesunięciu na pierwszy dzień roboczy.
Należy podkreślić, że w deklaracji VIU-D obejmującej rozliczenie transakcji według procedury MOSS podatnik ujmuje tylko usługi telekomunikacyjne, nadawcze i elektroniczne świadczone w kwartale kalendarzowym na rzecz unijnych osób prywatnych nieprowadzących żadnej działalności.
VAT należny wynikający z deklaracji VIU-D
Deklaracja kwartalna VIU-D rozliczająca usługi w ramach procedury MOSS zawiera podatek VAT należny, czyli podatek do zapłaty natomiast nie występuje w niej możliwość ujęcia podatku VAT naliczonego (do odliczenia).
Podatek VAT należny wynikający z deklaracji VIU-D wyrażony jest w walucie EUR i nie dokonuje się jego zaokrąglenia.
Z kolei podatek VAT naliczony do odliczenia od poniesionych przez podatnika w Polsce wydatków na zakupy związane ze świadczeniem usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz elektronicznych na rzecz osób prywatnych z UE (spoza Polski) bez działalności ujmuje się (rozlicza) w krajowej deklaracji VAT.
Opublikowano: 2019-11-19