Z początkiem października 2020r., przedsiębiorców rozliczających podatek VAT czekają rewolucyjne zmiany. Powszechnie stosowane i dobrze znane deklaracje VAT-7 i VAT-7K staną się przeszłością, a plik JPK_VAT, który dotychczas pełnił wyłącznie rolę ewidencji VAT – sprzedaży i zakupu, zyska rangę deklaracji ze wszystkimi tego skutkami. Mówiąc krótko, za październik 2020r., zamiast deklaracji VAT i pliku JPK, wysyłany będzie wyłącznie plik JPK w zmienionej strukturze.
Choć Ministerstwo Finansów twierdzi, że nowe przepisy mają uprościć obowiązki przedsiębiorców poprzez ograniczenie liczby dokumentów w obiegu, to realnie zakres danych nowego JPK został znacząco rozbudowany. Z pewnością dodatkowe dane ułatwią fiskusowi typowanie podmiotów do kontroli.
Dotychczasowe vs nowe zasady raportowania w zakresie VAT
Pierwszą zmianą o zasadniczo technicznym charakterze jest zastąpienie klasycznych deklaracji VAT, nowym plikiem JPK, który scala deklarację i ewidencję. Podatnicy rozliczający podatek VAT:
- miesięcznie, w miejsce dotychczas wysyłanych deklaracji miesięcznych VAT-7 i pliku JPK, będą zobowiązani wysyłać plik JPK_V7M, który będzie zawierać część deklaracyjną oraz część ewidencyjną,
- kwartalnie, w miejsce dotychczas wysyłanych deklaracji kwartalnych VAT-7K i pliku JPK, będą zobowiązani wysyłać plik JPK_V7K. Nowy JPK będzie wysyłany co miesiąc, z tą jednak różnicą, że część deklaracyjną należy uzupełnić na koniec kwartału.
ISTOTNE:
Nowy plik JPK znosi wyłącznie deklaracje VAT-7 i VAT-7K. Omawiane zmiany nie dotyczą pozostałych deklaracji VAT, w tym VAT-UE, które będą sporządzane i wysyłane na dotychczasowych zasadach!
Zastąpienie deklaracji VAT nowym plikiem JPK, to niestety jedyne ułatwienie, mające na celu ograniczenie ilości dokumentów w obiegu. Zmiany legislacyjne są zdecydowanie dalej posunięte, bowiem nowy JPK obliguje do raportowania dodatkowych danych, zarówno po stronie sprzedaży, jaki zakupów. Zwiększy to zakres obowiązków zarówno dla podatników i biur rachunkowych, ponieważ podatnicy, powinni przekazać swoim księgowym dodatkowe informacje, które umożliwią prawidłowe przygotowanie deklaracji i ewidencji zgodnie z nowymi wymogami, natomiast księgowi muszą na ich podstawie dokonać odpowiednich oznaczeń w JPK, które pokrótce omówimy poniżej.
Dodatkowy zakres danych po stronie dokumentów sprzedaży
Rzetelne wywiązanie się z obowiązku w zakresie sporządzania plików JPK_V7M oraz JPK_V7K niesie za sobą konieczność wyodrębnienia z dokumentów sprzedaży danego podatnika, określonych:
- grup towarów i usług,
- rodzajów transakcji,
- typów dokumentów.
W tabeli poniżej przedstawiono oznaczenia, które należy przyporządkować dokumentom sprzedaży, jeżeli znajdują się na nich określone towary lub usługi.
| Symbol | Określenie towaru lub usługi |
| 01 | napoje alkoholowe – alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym |
| 02 | towary, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy o VAT (np. benzyny silnikowe, olej napędowy) |
| 03 | oleje opałowe w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym oraz oleje smarowe, pozostałe oleje o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99, z wyłączeniem wyrobów o kodzie CN 2710 19 85 (oleje białe, parafina ciekła) oraz smarów plastycznych zaliczanych do kodu CN 2710 19 99, oleje smarowe o kodzie CN 2710 20 90, preparaty smarowe objęte pozycją CN 3403, z wyłączeniem smarów plastycznych objętych tą pozycją |
| 04 | wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych i wyroby nowatorskie, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym |
| 05 | odpady – wyłącznie określone w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy o VAT |
| 06 | urządzenia elektroniczne oraz części i materiały do nich, wyłącznie określone w poz. 7-9, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy |
| 07 | pojazdy oraz części samochodowe o kodach wyłącznie CN 8701-8708 oraz CN 8708 10 |
| 08 | metale szlachetne oraz nieszlachetne – wyłącznie określone w poz. 1-3 załącznika nr 12 do ustawy o VAT oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy o VAT |
| 09 | leki oraz wyroby medyczne – produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne, objęte obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne |
| 10 | budynki, budowle, grunty |
| 11 | usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych |
| 12 | usługi o charakterze niematerialnym – wyłącznie: doradcze, księgowe, prawne, zarządcze, szkoleniowe, marketingowe, firm centralnych (head offices), reklamowe, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych |
| 13 | usługi transportowe i gospodarki magazynowej – Sekcja H PKWiU 2015 symbol ex 49.4, ex 52.1 |
Kolejna tabela prezentuje oznaczenia jakie należy przyporządkować do dokumentów sprzedaży, jeżeli dotyczą one określonego rodzaju transakcji.
| Symbol | Określenie transakcji |
| SW | dostawa w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, o której mowa w art. 23 ustawy o VAT |
| EE | świadczenie usług telekom., nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy o VAT |
| TP | transakcja w warunkach istniejących powiązań między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT |
| TT_WNT | wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów dokonane przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy o VAT |
| TT_D | dostawa towarów poza terytorium kraju dokonana przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy o VAT |
| MR_T | świadczenie usług turystyki opodatkowanych na zasadach marży zgodnie z art. 119 ustawy o VAT |
| MR_UZ | dostawa towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, opodatkowanych na zasadach marży zgodnie z art. 120 ustawy o VAT |
| I_42 | wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następująca po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 42 (import) |
| I_63 | wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następująca po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 63 (import) |
| B_SPV | transfer bonu jednego przeznaczenia dokonanego przez podatnika działającego we własnym imieniu, opodatkowanego zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy o VAT |
| B_SPV_ DOSTAWA | dostawa towarów oraz świadczenie usług, których dotyczy bon jednego przeznaczenia na rzecz podatnika, który wyemitował bon zgodnie z art. 8a ust. 4 ustawy o VAT |
| B_MPV_ PROWIZJA | świadczenie usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia, opodatkowanych zgodnie z art. 8b ust. 2 ustawy o VAT |
| MPP | transakcja objęta obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności |
Ostatnia już tabela zawiera oznaczenia jakie należy przypisać dokumentom sprzedaży, jeżeli należą one do jednej z wymienionej niżej kategorii (typu).
| Symbol | Określenie dowodu |
| RO | dokument zbiorczy wewnętrzny zawierający sprzedaż z kas rejestrujących |
| WEW | dokument wewnętrzny |
| FP | faktura, o której mowa w art. 109 ust. 3d ustawy (faktura wystawiona do paragonu, z którego wykazano już wartości sprzedaży oraz kwoty podatku należnego) |
ISTOTNE:
Rozbudowany katalog towarów, usług i transakcji podlegających wyeksponowaniu w nowym JPK, wymaga przeanalizowania dokumentów pod kątem ich występowania. Szczególnie szerokiego komentarza wymagają transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi, do których należą również członkowie rodziny, czy też transakcje opodatkowane na zasadzie marży.
Należy mieć również na uwadze, że jeden dokument sprzedaży może zawierać kilka oznaczeń np. faktura sprzedaży dokumentująca sprzedaż komputerów małżonkowi na kwotę 20 tys. złotych (z podatkiem VAT) będzie zawierać oznaczenie towaru „06” oraz oznaczenie transakcji „TP” i „MPP”, ponieważ podmiotem powiązanym jest m.in. małżonek, a kwota faktury przekracza 15 tys. zł i dokumentuje sprzedaż towaru z załącznika nr 15.
Dodatkowy zakres danych po stronie dokumentów zakupu
Raportowanie po stronie dokumentów zakupu nie jest tak rozbudowane jak w przypadku dokumentów sprzedaży. Zgodnie z poniższą tabelą, oznaczeniu podlegać będą jedynie dwie kategorie transakcji oraz trzy kategorie dokumentów.
| Oznaczenie dokumentu zakupu pod kątem określenia typu dowodu | |
| Symbol | Określenie transakcji |
| IMP | podatek naliczony z tytułu importu towarów, w tym importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy o VAT |
| MPP | transakcja objęta obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności |
| Oznaczenie dokumentu zakupu pod kątem określenia typu dowodu | |
| Symbol | Określenie dowodu |
| VAT_RR | faktura VAT RR, o której mowa w art. 116 ustawy o VAT (faktury wystawione przez rolnika ryczałtowego) |
| WEW | dokument wewnętrzny |
| MK | faktura wystawiona przez podatnika będącego dostawcą lub usługodawcą, który wybrał metodę kasową rozliczeń określoną w art. 21 ustawy o VAT |
ISTOTNE:
Podkreślić należy, że zarówno po stronie dokumentów sprzedaży jak i zakupów, konieczne jest raportowanie transakcji objętych obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności „MPP”.
Zatem wystawca faktury (sprzedawca) oraz odbiorca faktury (nabywca) będą zobligowani do oznaczenia danego dokumentu symbolem MPP.
Niezgodności w tym zakresie, stwierdzone podczas analizy JPK będą z pewnością weryfikowane przez organy podatkowe.
Końcowo warto nadmienić, że wraz z rozszerzeniem obowiązków informacyjnych wobec fiskusa dzięki implementacji nowego JPK, przewidziano również surowe kary za błędy poczynione przy jego sporządzaniu. O tym jakie sankcje grożą podatnikom za nieprawidłowości w JPK przybliżymy niebawem na łamach naszego bloga.
Autor: Łukasz Kluczyński
Opublikowano: 2020-09-21