Listopad 2020r. to pierwszy miesiąc raportowania w ramach nowego JPK tj. rozszerzonej struktury ewidencyjnej oraz deklaracyjnej. Oprócz standardowych danych, typowych dla dobrze znanych ewidencji VAT sprzedaży i zakupu, konieczne będzie wyodrębnienie transakcji objętych obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności (MPP). Jakie problemy się z tym wiążą? – o tym poniżej!
MPP raportuje zarówno sprzedawca jak i nabywca
Nowy JPK z rozszerzonym zakresem danych, obliguje sprzedawców (dostawców towarów/usług) do oznaczania symbolem MPP, dokumentów sprzedaży objętych obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Analogiczny obowiązek ciąży na nabywcach.
Warto w tym miejscu podkreślić dwie istotne kwestie:
- oznaczenie MPP dotyczy wyłącznie transakcji objętych obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności (na poniższym schemacie w ramach przypomnienia/utrwalenia informacji, zaprezentowano przesłanki występowania obligatoryjnego MPP),
- MPP jest jedynym „lustrzanym” oznaczeniem w nowym JPK tj. ta sama faktura raportowana jest przez sprzedawcę i nabywcę pod kątem MPP. Konsekwencją powyższego jest to, że administracja skarbowa w stosunkowo prosty sposób może przeanalizować niezgodności poprzez krzyżowe porównanie ewidencji sprzedaży i zakupu podatników.
Obligatoryjne stosowanie mechanizmu podzielonej płatności przedstawia poniższa tabela.
| Rodzaj przesłanki | Cecha |
| Odbiorca faktury | podatnik, w tym zwolniony z VAT |
| Rodzaj faktury | faktura z wykazanym podatkiem VAT |
| Przedmiot transakcji | towary i usługi z załącznika nr 15 do ustawy o VAT |
| Wysokość transakcji | faktura powyżej 15 000 zł. UWAGA: jeżeli faktura na kwotę wyższą niż 15 000 zł zawiera przynajmniej jedną pozycję na towar/usługę z załącznika nr 15 do ustawy o VAT, wówczas faktura taka powinna zawierać adnotację „mechanizm podzielonej płatności”, a zapłata w split payment powinna być dokonana przynajmniej w zakresie tej pozycji |
Łączne wystąpienie powyższych przesłanek obliguje do stosowania MPP
ISTOTNE:
Nabywca towarów/usług, który fakultatywnie zastosuje mechanizm podzielonej płatności, nie powinien oznaczać takiej faktury symbolem MPP.
Błędy w adnotacjach na fakturach a stosowanie oznaczenia MPP w nowym JPK
Jednym z praktycznych problemów związanych z MPP są nieprawidłowe adnotacje na fakturach, albo ich całkowity brak. Nierzetelna praktyka emitentów faktur może prowadzić do wątpliwości u odbiorców dokumentów, którzy w efekcie nieprawidłowo sporządzą nowy JPK. Problem ten zobrazowano na poniższych przykładach.
Przykład 1
Pan Janusz otrzymał fakturę na kwotę 500 zł netto + VAT za usługę budowlaną (usługi budowlane zostały wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT). Faktura ta zawierała adnotację „mechanizm podzielonej płatności”.
Pan Janusz nie powinien oznaczać tej faktury symbolem MPP w nowym JPK, bowiem transakcja ta nie spełnia przesłanek do obligatoryjnego MPP, a adnotacja na fakturze została zamieszczona nieprawidłowo.
Przykład 2
Pan Andrzej otrzymał fakturę na kwotę 20 000 zł netto + VAT za zakup stali (z załącznika nr 15 do ustawy o VAT). Faktura ta nie zawierała adnotacji „mechanizm podzielonej płatności” pomimo wystąpienia takiego obowiązku.
Pan Andrzej powinien oznaczyć niniejszą fakturę symbolem MPP w nowym JPK pomimo braku adnotacji na dokumencie.
ISTOTNE:
Jeżeli faktura nie zawiera adnotacji „mechanizm podzielonej płatności”, warto skontaktować się z kontrahentem w celu wyjaśnienia problemu, który może stać się przedmiotem zainteresowania organu podatkowego.
Faktury „mieszane” tj. dokumentujące dostawę towarów/usług z załącznika nr 15 oraz pozostałych towarów/usług
Nieodosobnionym zjawiskiem gospodarczym są faktury na kwoty przekraczające 15 000 zł brutto, które nie dokumentują wyłącznie towarów/usług wymienionych w załącznika nr 15. Takie faktury również powinny być oznaczone symbolem MPP. Fakturę należy oznaczyć w całości bez „rozbijania” jej na kilka wierszy w ewidencji VAT. Sytuacja ta została zobrazowana na kolejnym przykładzie.
Przykład 3
Pan Tomasz zakupił materiały w hurtowni budowlanej. Faktura dokumentowała nabycie towarów na kwotę 16 000 zł brutto, z czego za 15 000 zł brutto zakupił pustaki (towar spoza załącznika nr 15 do ustawy o VAT) oraz za 1 000 zł brutto pręty (towar z załącznika nr 15 do ustawy o VAT – poz.20).
Powyższa faktura objęta jest obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności i powinna zostać oznaczona symbolem MPP w nowym JPK. Fakturę należy wykazać w jednej pozycji w ewidencji VAT – nie należy odrębnie wykazywać zakupu dotyczącego towaru z załącznika nr 15. Oznaczenie MPP należy przypisać do całej faktury.
Oznaczenie MPP w przypadku faktur korygujących
Kłopotliwe dla podatników może być również zidentyfikowanie obowiązku stosowania MPP, a co za tym idzie prawidłowego sporządzenia JPK w przypadku faktur korygujących. W praktyce gospodarczej mogą zaistnieć następujące sytuacje:
- Faktura pierwotna była objęta obowiązkiem stosowania MPP. Wystawiono korektę „na minus”, która powoduje, że ostatecznie kwota transakcji (faktura pierwotna minus korekta) nie przekracza 15 000 zł. Na korekcie nie należy zamieszczać adnotacji „mechanizm podzielonej płatności” i nie należy jej oznaczać symbolem MPP w nowym JPK,
- Faktura pierwotna nie była objęta obowiązkiem stosowania MPP. Wystawiono korektę „na plus”, która powoduje, że ostatecznie kwota transakcji (faktura pierwotna plus korekta) przekracza 15 000 zł i dokumentuje dostawę towarów/usług z załącznika nr 15. Na korekcie należy zamieścić adnotację „mechanizm podzielonej płatności” i należy ją również oznaczyć symbolem MPP w nowym JPK.
ISTOTNE:
Zasadność oznaczania faktur korygujących symbolem MPP należy badać w oparciu o skutki tej korekty dla całej transakcji tj. w połączeniu z fakturą pierwotną.
Okres przejściowy i podsumowanie
Kończąc rozważania na temat MPP w nowym JPK VAT, warto jeszcze zauważyć, że podatnik, który będzie korzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dotyczących okresu sprzed wejścia nowych regulacji, zobowiązany jest w takim przypadku stosować odpowiednie oznaczenia w nowym JPK. Przykładowo podatnik będzie odliczać VAT w październiku 2020r. z faktury wystawionej w ubiegłym miesiącu tj. we wrześniu 2020r., musi oznaczyć w nowym JPK taką fakturę symbolem MPP, jeżeli transakcja była objęta obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności.
Słowem podsumowania rozważań w zakresie MPP w nowym JPK, należy podkreślić, że odpowiednie zaewidencjonowanie faktur objętych obowiązkiem MPP wymaga posiadania wiedzy i przeanalizowania transakcji zarówno przez sprzedawcę jak i nabywcę. Prawidłowe wystawienie faktury spoczywa oczywiście na barkach sprzedawcy, jednakże jej odbiorca nie jest związany treścią dokumentu, bowiem zobowiązany jest we własnym zakresie ocenić przedmiot i wielkość transakcji pod kątem obowiązku zastosowania MPP.
Autor: Łukasz Kluczyński
Opublikowano: 2020-11-16