Kategoria: Nowości

Mechanizm odwrotnego obciążenia od samego początku obowiązywania dostarcza podatnikom wielu wątpliwości w aspekcie prawidłowości jego zastosowania. W pierwszej kolejności objął on określone w załączniku nr 11 do ustawy o VAT towary, w drugiej wyszczególnione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT usługi. Te ostatnie w przeważającej większości stanowią usługi budowlane.

Co to jest odwrotne obciążenie?

Funkcjonujący od kilku lat mechanizm odwrotnego obciążenia dotyczy wyłącznie rozliczenia podatku VAT w ramach transakcji zakupu oraz sprzedaży i tylko określonych rodzajów towarów i usług.

Ponadto odwrotne obciążenie przy zakupie lub sprzedaży konkretnych towarów i usług zaistnieje dopiero wtedy, kiedy zostaną spełnione podstawowe warunki (dostawca i odbiorca, jako czynni podatnicy VAT).

Które firmy są zobowiązane do rozliczenia odwrotnego obciążenia?

Sprzedaż (zakup) usług będzie podlegał rozliczeniu w ramach odwrotnego obciążenie, jeśli:

1. przedmiotem sprzedaży będą usługi z załącznika nr 14 do ustawy o VAT,
2. sprzedawcą jest czynny podatnik VAT,
3. nabywcą jest czynny podatnik VAT,
4. towary nie są objęte zwolnieniem z VAT (nabywca kupuje towary do wykorzystania przynajmniej w części na sprzedaż opodatkowaną VAT),
5. sprzedawca nie jest generalnym wykonawcą świadczącym usługę objętą odwrotnym obciążeniem na rzecz inwestora a jest podwykonawcą świadczącym usługę na rzecz kolejnego podwykonawcy albo na rzecz generalnego wykonawcy.

Usługi objęte odwrotnym obciążeniem

Usługi objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia podatnik znajdzie w załączniku nr 14 do ustawy o VAT.

Wśród nich można wyróżnić m.in. usługi:

1. ogólnobudowlane związane z budową mostów, tuneli, dróg szynowych, kolei podziemnej, rurociągów przesyłowych, sieci rozdzielczych, systemów irygacyjnych, linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych, rozdzielczych linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych, elektrowni, nadbrzeży, portów, tam, śluz, obiektów hydrotechnicznych, produkcyjnych i górniczych, stadionów i pozostałych oraz pozostałych obiektów inżynierii lądowej i wodnej, gdzie indziej niesklasyfikowane,
2. budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych, niemieszkalnych, autostrad, dróg, ulic i innych dróg dla pojazdów i pieszych,
3. pozostałe roboty związane z  rozbiórką i burzeniem obiektów budowlanych, przygotowaniem terenu pod budowę, z kopaniem rowów i wykopów oraz przemieszczaniem ziemi, wykopem i wierceniem geologiczno-inżynierskim,
4. związane z wykonywaniem instalacji elektrycznych (także służących bezpieczeństwu), wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, wentylacyjnych, kanalizacyjnych, gazowych,
5. roboty malarskie, tynkarskie, szklarskie, instalacyjne (pozostałe), stolarki budowlanej, betoniarskie,
6. roboty związane z zakładaniem ogrodzeń, izolacji, z wykładaniem podłóg, posadzek, ścian, z wykonywaniem prac dekarskich, dachów, rusztowań, fundamentów, stali, elementów prefabrykowanych,
7. roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych.

Usługi objęte odwrotnym obciążeniem można zweryfikować pod poniższym linkiem (załączniki występują na końcu ustawy):

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20040540535/U/D20040535Lj.pdf

Kiedy należy opodatkować transakcję objętą odwrotnym obciążeniem

Obowiązek opodatkowania usługi objętej odwrotnym obciążeniem względem VAT wystąpi:

1. w dacie wykonania usługi,
2. w dacie otrzymania zaliczki, (jeżeli wpłynęła przed wykonaniem usługi).

Należy przy tym pamiętać, że sprzedawca może wystawić fakturę z adnotacją „odwrotne obciążenie”:

1. najdalej 30 dni od dnia wykonania usługi,
2. w dniu wpływu zaliczki jednak nie później niż 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu jej otrzymania.

Podatnik sprzedawca, świadczący usługi objęte odwrotnym obciążeniem powinien pamiętać, że to nie on rozlicza podatek VAT. Wystawiając fakturę sprzedaży, łączna kwota w podsumowaniu wartości wszystkich wyświadczonych usług pozostaje bez doliczania podatku VAT.

Zatem to nabywca jest zobligowany do rozliczenia podatku VAT.

W odwrotnym obciążeniu to nabywca rozlicza podatek VAT

Nabywca będący czynnym podatnikiem VAT otrzymując lub nie fakturę (lub zaliczkę) dokumentującą usługę objętą mechanizmem odwrotnego obciążenia jest zobowiązany do rozliczenia podatku VAT w taki sposób, iż:

1. podatek VAT należny wykazuje w rejestrze VAT sprzedaży w miesiącu wykonania usługi (otrzymania zaliczki) i jednocześnie
2. podatek VAT naliczony wykazuje (odlicza) w rejestrze VAT zakupu także w miesiącu wykonania usługi (otrzymania zaliczki) albo w dwóch następnych miesiącach.

Powyższy sposób odliczenia podatku VAT naliczonego w rejestrze VAT zakupu jest możliwy, jeżeli nabywca rozliczył transakcję w ciągu 3 miesięcy licząc od końca miesiąca, w którym sprzedawca wykonał usługę lub otrzymał zaliczkę.

Jeżeli upłynęło już 3 miesiące, to podatnik nabywca:

1. ujmuje w rejestrze VAT sprzedaży podatek VAT należny z tytułu zakupu usługi objętej odwrotnym obciążeniem w miesiącu jej wykonania lub zapłaty zaliczki (powstania obowiązku podatkowego w VAT),
2. odlicza w rejestrze VAT zakupu podatek VAT naliczony z tytułu powyższej transakcji w bieżącym okresie rozliczeniowym.

Wystawienie faktury odwrotne obciążenie

Sprzedawca wystawiając fakturę dokumentującą sprzedaż usługi objętej mechanizmem odwrotnego obciążenia, powinien zawrzeć w niej wyrażenie „odwrotne obciążenie” zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT. Adnotacja ta jest sygnałem dla nabywcy, że zakupił typ usługi, który obliguje go do rozliczenia podatku VAT.

Niestety nawet, jeżeli sprzedawca nie ujmie tej adnotacji a sprzedaż odnosi się do usług dotyczących odwrotnego obciążenia to nabywca jest i tak zobowiązany prawidłowo rozliczyć podatek VAT z danej transakcji.

Obowiązek opodatkowania sprzedaży usługi objętej odwrotnym obciążeniem w PIT

Obowiązek opodatkowania usługi objętej mechanizmem odwrotnego obciążenia w podatku dochodowym od osób fizycznych PIT powstanie na zasadach ogólnych, czyli w miesiącu wydania towaru, ale nie później niż:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.

Nabywca z kolei zaksięguje otrzymaną fakturę w koszty zgodnie z datą wystawienia faktury.

Podstawa opodatkowania VAT usługi na odwrotnym obciążeniu

Łączna kwota na fakturze sprzedaży usługi, stanowiąca podstawę opodatkowania danej transakcji sprzedaży (objętej odwrotnym obciążeniem) stanowi łączna należność, jaką ma otrzymać sprzedawca od nabywcy lub osoby trzeciej także z uwzględnieniem dopłat, dotacji, subwencji, które mają wpływ (kształtują) ostateczną cenę sprzedaży towaru. Do łącznej należności wlicza się również:

1. cło, akcyza, inne podatki i opłaty o podobnym charakterze (bez kwoty podatku VAT),
2. koszty pozostałe takiej jak koszty transportu, ubezpieczenia w drodze, pakowania, które sprzedawca pobiera od nabywcy.

Wyświadczone usługi w odwrotnym obciążeniu a rejestry VAT u sprzedawcy i nabywcy

Sprzedawca jest zobowiązany zarejestrować sprzedaż usługi (otrzymanie zaliczki) objętej odwrotnym obciążeniem w taki sposób, że:

1. w ewidencji VAT sprzedaży ujmuje łączną kwotę z faktury sprzedaży odwrotne obciążenie (albo część kwoty z faktury, jeżeli występują transakcje opodatkowane stawką VAT) i oznacza powód opodatkowania każdej takiej sprzedaży (faktury), jako dostawa towarów oraz świadczenie usług, dla których podatnikiem jest nabywca (art. 17 ust. 1 pkt 7 lub 8) – opcja dla sprzedawcy,
2. w JPK_VAT dane zostaną wczytane z ewidencji sprzedaży VAT,
3. w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K w tabeli C – ROZLICZENIE PODATKU NALEŻNEGO w pozycji nr 31 tej tabeli podatnik wpisuje łączną (miesięczną lub kwartalną) kwotę ze wszystkich wystawionych przez siebie faktur sprzedaży odwrotne obciążenie,
4. w informacji podsumowującej VAT-27 w tabeli D – INFORMACJA O ŚWIADCZONYCH USŁUGACH podatnik sprzedawca ujmuje sumę wszystkich wystawionych (tylko za okres miesięczny) faktur sprzedaży objętych odwrotnym obciążeniem z podziałem na kontrahentów.

Podatnik sprzedawca powinien pamiętać, że gdy wystawi fakturę, w której część towarów będzie objęta odwrotnym obciążeniem a część np. stawką 23% VAT to w powyższych pozycjach ujmuje wyłącznie łączną sprzedaż tych pozycji z faktury, które są objęte odwrotnym obciążeniem.

Nabywca jest zobligowany do rejestracji zakupu usługi (zapłaty zaliczki) objętej odwrotnym obciążeniem w taki sposób, że:

1. w ewidencji VAT sprzedaży ujmie łączną kwota z faktury zakupu (albo część kwoty z faktury, jeżeli występują transakcje opodatkowane stawką VAT) i oznaczy powód opodatkowania, jako dostawa towarów oraz świadczenie usług, dla których podatnikiem jest nabywca (art. 17 ust. 1 pkt 7 lub 8) opcja dla nabywcy,
2. w ewidencji VAT zakupu – łączna kwota z faktury zakupu, doliczenie 23% podatku VAT i oznaczenie powodu opodatkowania – nabycie z pełnym odliczeniem VAT, (jeżeli podatnik ma prawo),
3. w JPK_VAT dane zostaną wczytane z ewidencji VAT zakupu i sprzedaży
4. w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K w tabeli C – ROZLICZENIE PODATKU NALEŻNEGO w pozycji nr 34 tej tabeli podatnik wpisuje łączną (miesięczną lub kwartalną) kwotę ze wszystkich otrzymanych przez siebie faktur zakupu odwrotne obciążenie a w pozycji 35 kwotę podatku VAT doliczoną do kwoty na otrzymanej fakturze zakupu odwrotne obciążenie.

W sytuacji, gdy podatnik nabywca otrzyma fakturę, w której część towarów będzie objęta odwrotnym obciążeniem a część np. stawką 23% VAT to w rejestrze VAT sprzedaży ujmuje wyłącznie łączną sprzedaż tych pozycji z faktury, które są objęte odwrotnym obciążeniem, ale już w rejestrze VAT zakupu ujmuje wszystkie transakcje zakupu razem (doliczając do wszystkich odpowiednią stawkę podatku VAT).

Opublikowano: 2019-07-22