Rachunek VAT jest nieodzowną częścią rozliczeniową wszystkich przedsiębiorców, którzy otwierają firmowy rachunek bankowy lub płatniczy.
Funkcjonowanie rachunku VAT określone jest ścisłymi regulacjami w ustawie – Prawo bankowe.
Na rachunek VAT mogą być przelane środki pieniężne tylko z tytułu konkretnych wpływów.
Z rachunku VAT mogą być przelane środki pieniężne tylko na ustawowo określone cele.
Jakie więc operacje można przeprowadzać za pomocą specjalnego rachunku VAT?
Specjalny rachunek VAT
Specjalny rachunek VAT to rachunek prowadzony przez bank lub SKOK służący do przyjmowania określonych ustawowo wpływów i umożliwiający dokonanie określonych wypływów.
Warto wspomnieć, iż nie każda powstała firma rozpoczynająca swoją działalność gospodarczą jest zobowiązana do otwarcia firmowego rachunku rozliczeniowego.
ISTOTNE:
Specjalny rachunek VAT zostaje automatycznie otwarty przez bank w momencie otworzenia firmowego rachunku rozliczeniowego. To znaczy, że do rachunku firmowego przynależny jest specjalny rachunek VAT.
ISTOTNE:
Specjalny rachunek VAT prowadzony jest w walucie polskiej.
Jeżeli firma posiada kilka rachunków firmowych w danych banku to może zawnioskować o otwarcie rachunków VAT do tych kilku rachunków firmowych.
Z kolei firmowy rachunek jest obowiązkowy dla:
- spółek prawa handlowego,
- podatników posługujących się mechanizmem podzielonej płatności,
- podatników widniejących na białej liście.
Pozostali podatnicy a konkretnie pozostali mikroprzedsiębiorcy mogą posługiwać się gotówką, przekazem pocztowym, płatnościami przy pomocy pośredników finansowych w celu opłacania zobowiązań handlowych czy państwowych.
ISTOTNE:
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236) mikroprzedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Co może wpłynąć na konto specjalnego rachunku VAT
Jak mówi art. 62b ustawy z dnia 29.08.1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2023r. poz. 2488 – wersja obowiązująca od 01.07.2024r.) na rachunek VAT mogą wpływać jedynie określone typy przelewów. Wymieniono je w poniższej tabeli.
| Jakie wpływy mogą zasilić rachunek VAT | |
| Lp. | Rodzaj wpływu |
| 1. | Otrzymanie przez sprzedawcę kwoty podatku VAT z wystawionej faktury opłaconej przez nabywcę przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności |
| 2. | Wpłaty kwoty podatku od towarów i usług przez podatnika, o którym mowa w art. 103 ust. 5a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, na rzecz płatnika, o którym mowa w art. 17a tej ustawy, przy użyciu komunikatu przelewu |
| 3. | Wpływ środków na skutek ich przekazania pomiędzy rachunkami VAT jednego posiadacza |
| 4. | Wpływ środków z tytułu ich przekazania z rachunku VAT posiadacza będącego członkiem grupy VAT |
| 5. | Otrzymanie środków z powodu zwrotu nadwyżki podatku VAT przez urząd skarbowy na wniosek podatnika |
| 6. | Otrzymanie środków z przyczyny zwrotu podatku VAT wobec korekty podstawy opodatkowania VAT wynikający z wystawionej przez podatnika faktury korygującej |
Widać wyraźnie, iż na rachunek VAT mogą wpłynąć tylko określone rodzaje operacji. To co może wpłynąć na rachunek VAT jest ściśle uregulowane w ww. artykule ustawy Prawo bankowe.
Jakie transakcje można opłacić środkami ze specjalnego rachunku VAT
Zgodnie z wyżej wspomnianym przepisem rachunek VAT może być obciążony jedynie określonymi rodzajami wypływów. Wszystkie typy zaprezentowano w poniższej tabeli.
| Typy wypływów z rachunku VAT | |
| Lp. | Rodzaj wypływu |
| 1. | Zapłata za fakturę z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności |
| 2. | Zapłata z użyciem mechanizmu split payment różnicy w VAT powstałej na skutek wystawienia faktury korygującej |
| 3. | Tytułem miesięcznego, kwartalnego podatku VAT, z tytułu importu towarów, z tytułu dodatkowego zobowiązania podatkowego (także odsetki) |
| 4. | Tytułem miesięcznych, kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy CIT, zapłata rocznego podatku CIT (także odsetek od zaległości w CIT) |
| 5. | Tytułem miesięcznych, kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy PIT, zapłata rocznego podatku PIT (także odsetek od zaległości w PIT) |
| 6. | Przelew środków z rachunku VAT na wniosek podatnika za zgodą urzędu skarbowego |
| 7. | Za składki ZUS |
| 8. | Za składki KRUS |
| 9. | Zapłata akcyzy, przedpłat i także odsetek od zaległości |
| 10. | Zapłata podatku VAT z tytułu dokonanego importu towarów |
| 11. | Zapłata należności celnych oraz odsetek za zwłokę od tych należności |
| 12. | Zapłata podatku od sprzedaży detalicznej oraz odsetek od zaległości |
| 13. | Zapłata opłaty od środków spożywczych oraz dodatkowej opłaty |
| 14. | Zapłata zryczałtowanego podatku od wartości sprzedanej produkcji oraz odsetek za zwłokę |
| 15. | Zapłata podatku od wydobycia niektórych kopalin oraz odsetek za zwłokę od tych należności |
| 16. | Zapłata podatku tonażowego oraz odsetek za zwłokę w podatku tonażowym |
| 17. | Zapłata opłaty za zezwolenie na sprzedaż alkoholu |
| 18. | Zapłata (zwrot) VAT gdy podatnik otrzymał wpłatę ale zwraca ją gdyż jest niewłaściwym sprzedawcą |
| 19. | Zapłata (zwrot) VAT gdy podatnik nienależnie otrzymał zapłatę |
| 20. | Zapłata pomiędzy rachunkami VAT w tym samym banku |
| 21. | Przekazanie przez bank środków pieniężnych na prowadzony w tym samym banku wyodrębniony rachunek techniczny służący identyfikacji posiadacza rachunku VAT |
| 22. | Przekazanie środków przez posiadacza rachunku VAT będącego członkiem grupy VAT |
| 23. | Realizacja zajęcia na podstawie administracyjnego tytułu wykonawczego, dotyczącego egzekucji należności |
| 24. | Przekazanie środków na rachunek rozliczeniowy państwowej jednostki budżetowej |
Z rachunku VAT mogą wypłynąć jedynie środki pieniężne związane z rozliczeniem podatku VAT ściśle określone w ustawie – Prawo bankowe.
Zatem nie można swobodnie wypłacać środków pieniężnych z rachunku VAT ani też ich wpłacać.
Wypłatę środków pieniężnych z rachunku VAT na rachunek firmowy lub inny wskazany rachunek można przeprowadzić składając wniosek od urzędu skarbowego. Niemniej naczelnik urzędu skarbowego może wydać zgodę na wypłatę środków z rachunku VAT albo może nie wyrazić zgody na wypłatę środków z rachunku VAT.
Ten temat będzie przedmiotem odrębnej publikacji.